Ааржы

Википедия деп сайттан

Тиккен хойтпактың сарыг-суун кеден хапка, азы кеден шоодайга аксып кааптарга, өл ааржы ол болур.

Өл ааржыны аяк ортуже өйлеп алгаш, ооң кырындыва хайындырып каан соок сүт куткаш, чаш уруглар чемгерер. Бир чамдыкта өл ааржыны ол хевээрзин база чиир. Тывалар ааржыны суксун чеми дижир. Чай шагда тараа суггарган кижи суксай бергеш, өл ааржыны соок сугга хоюдупкаш, суксун кылдыр ижип алыр. Өл ааржылыг сугну ижерге, кижиниң боостаазы ыжып аарбас дижир. Кеден хапта азы кеден шоодайда өл ааржыын шары кежинге төккеш, хүнге кургадыр. Улуг шыгы үне берген өл ааржыны деспиге ургаш, -г кырынга кааң хүндүс каап каарга, хүн караанга кончуг кадар. Кадырып каан ааржыны хаш алгыдан кылган хаптарга ургаш, аксын шарып каар. Ааржы белен үрелбес болур. Аңчыкижилерниң тайгага чадырынга бир хап ааржы кажан кезээде турар. Ол чадырга келген кижи ол ааржыны өйлеп чип алгаш, ол-ла черинге хавы-биле азып каар бурун чаңчыл бар.

Дөс[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. Моңгуш КЕНИН-ЛОПСАҢ: ТЫВА ЧАҢЧЫЛ. Тыва чоннуң ыдыктыг чаңчылдары. – Тувинские традиции. Книга вторая: священные традиции тувинского народа. – Кызыл: Тувинское отделение педагогического общества при Министерстве образования республики Тыва: Издательство “Новости Тувы”, 1999. На тувинском языке. 352 с.