Мунзук, Кара-кыс Номзат-уруу
|
Кара-кыс Номзат-уруу Мунзук | |
|---|---|
| Төрүттүнген хүнү | 1918 сентябрьның 15 |
| Мөчээн хүнү | 1995 декабрьның 18 (77 хар) |
| Чурт | |
| Ашаа азы кадайы | Мунзук, Максим Монгужук-оглу |
Кара-кыс Номзатовна Мунзук (сентябрь 15, 1918 - декабрь 18, 1995) – ыраажы, шүлүкчү, шии артизи, театр ажылдакчызы, Тываның улустуң болгаш РСФСР-ниң алдарлыг артизи, Тыва Национал театрның үндезилекчилериниң бирээзи. Өөнүң ээзи – Максим Монгужукович Мунзук.
Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
К.Н. Мунзук 1918 чылдың сентябрь 15-те Таңды-Тываның Салчак кожууннуң Элегесте Көжээлиг-Хавак деп черге төрүттүнген. Ол Бай-Хаактың эге школазын дооскан. 1934-1936 чылдарда Кызылдың башкы техникумунга, 1936-1940 чылдарда театр студиязынга, 1940 чылдан тура Тываның театр училищезинге өөренип турган. 1935 чылда чайлаг школаларынга башкылап ажылдап турган. 1936 чылдан эгелеп тыва улустуң ырларының күүседикчизи – ыраажы болгаш шии артизи болуп ажылдап эгелээн. Ол театрга 50 чылдарның иштинде шиилерге эң көскү херээжен рольдарның шуптузун ойнаан.
Кара-кыс Мунзук шүлүк бижииринге база сундулуг турган. Ооң чогаатканы «Аныяктар» деп баштайгы шүлүү 1937 чылда «Аревэ шыны» солунга парлаттынган. Ол шүлүкке В. Көк-оол аялга чогаатканда, Тываның билдингир ырызы апарган. К. Мунзук Тыва улустуң ырларын чыып келген, ооң киржилгези-биле 1956 чылда «Тыва улустуң ырлары» деп ном чырыкче үнген. Бодунуң бижээн шүлүктериниң баштайгы чыындызы 1968 чылда «Мээң ырларым» деп ат-биле үнген. Ийиги чыындызы «Куттул, ырым» деп ат-биле 1989 чылда үнген. Бодунуң өөнүң ээзи, Максим Мунзук-биле база тыва улустуң ырларының 2 чыындызын үндүрген. А.Чыргал-оол, А. Лаптан, В. Көк-оол, Р.Кенденбиль дээш оон-даа өске композиторлар ооң шүлүктеринге 50 ажыг ырларны чогаатканнар.
«Хүндүлелдиң Демдээ» орден-биле, Иениң медалы-биле, «1941-1945 чылдарда Ада-чурттуң Улуг дайынында шылгараңгай күш-ажыл дээш», «Шылгараңгай күш-ажыл дээш. Владимир Ильич Ленинниң төрүттүнгенинден бээр 100 чыл ою таварыштыр» деп медальдар-биле «СЭКП-ге 50 чыл», «Тайбың фондузу» деп хөрек демдектери-биле шаңнаткан. РСФСР-ниң алдарлыг болгаш Тываның улустуң артизи атты алган. Тыва Арат Республиканың Биче Хуралының депутадынга, Тыва АССР-ниң Дээди Совединиң депутадының 2 чыыжынга соңгуткан.
Дөс[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
- «Тываның чогаалчылары / Писатели Тувы» 2000 чылда үнген ном