Ээргииш

Википедия деп сайттан
Ээршииш азы хөөрүүс
Бүрүлер
Ээргииш улуг чимистиг (чемиштиг) (Sorbus domestica): бышпаан чимистери биле бүрүлери
Ээргииш чечектери

Ээргииш азы Хөөрүүс (лат. Sórbus), (орус. Рябина) — Ягаанныглар (Rosaceae, Розовые) семействозундан ыяш үнүш аймаа, узуну 3-15 метр болур. Тывада ооң Сибирь ээргиижи деп хевири өзүп турар.

Бүдүжү[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Бедии 3-15 м. ыяш. Бүрүлери ээлчешкек, дең эжеш эвес чүгленчек, үстү дески, адаа аш дүктерлиг. Бүрүжүгештери шөйбексимээр-ланцет хевирлиг. Өөр чечектери сырый. Чечектери бичии, ак, будуктар баштарында улуг щиток хевирлиг чыгдынган. Чемижи кызыл-сарыг, бопугур, хоолулуг, ажыг амданныг, хадыыр хевирлиг үш үрезинниг.

Чечектелири: май-июнь; чемиштелири: август-сентябрь.

Өзүп үнүп турар черлери: алаактар, даштарлыг ийлер, хемнер эриктери.

Хереглеттинер (эм азы чем кылдыр) чүүлдери: чемиштери.

Белеткээр үелери: октябрь.

Ажыглаары: чемиштерин баар болгаш өт хавының аарыгларыныга, кара-бүүректер даштарында, геморрой, ревматизм аарыгларында, хан доктаадыр болгаш цинга аарыынга удур чүүл кылдыр ажыглап турар.

Дөзүк[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. Серенот Станислав К. "Тыва улусчу эмнээшкин:эм оъттар, үнүштер, чааттар, мөөгүлер; моол, тибет, кыдат улусчу медициналар-биле чергелештирип бижээни". Тываның ном үндүрер чери, 2009. ISBN 5-7655-0636-4