Көк-кат

Көк-кат

Каттары

Чечектери

Көк-кат (орус. Голубика, моол. Нэрс) – колдуунда аргага өзер, бедии 20-80 см чедир, бүрүлери дүжүп каар көк азы ак-көк өңнүк кат чимиштерлиг чадаң ыяш. Кат, бүрүлери эм шынарлыг.

Тодарадылгазы

Кады борбаксымаар, ак-көк өңнүг, чигирзиг, ажыгзымаар амданныг. Бүрүлери шөйбексимээр төгелчик азы дедир чуурга хевирлиг. Чечектери ак азы ягаан, хензиг.

Өзүп үнүп турар черлери: тайга эзимнери, тулааланы берген ыяштар, тарамык үнген аргаларлыг хемнер уну.

Хереглеттинер чүүлдери: каттары, бүрүлерлиг будуктары, чулуу.

Эмнерге белеткээр үези: июль-август.

Ажыглаары

• Каттарын цинга болгаш дизентерия аарыгларынга удур чүүл кылдыр ажыглаар.
• Бүрүлериниң хандызын (1:10) чүрек аарыгларында ажыглап турар.
• Чаа чыгдынган каттарының чулуу - кадыкшылды дадыктырар болгаш чаагай сериидедир суксун, кандындан варенье, джем, суксуннар кылыр.

Моол медицинада ажыглап турары

Моол ады: Нэрс.

Хереглеттинер чүүлдери: каттары.

Ажыглаары: моол улусчу эмнээшкинде көк-каттың каттарын организмниң ажыл-чорудулгазын хөөн киирер, ниити быжыглаар шынарлыг, кижи назынын узадыр деп санап турар.

Дөзүк

1. Серенот Станислав К. "Тыва улусчу эмнээшкин:эм оъттар, үнүштер, чааттар, мөөгүлер; моол, тибет, кыдат улусчу медициналар-биле чергелештирип бижээни". Тываның ном үндүрер чери, 2009. ISBN 5-7655-0636-4