Ногай
Ногай (ног. Ногайлар) – Кавказ девискээринде чурттап чоруур түрк сөөк чон. 2021 чылдың чурттакчы чоннуң санаашкыны-биле алырга, ниити чурттакчы чоннуң саны 100,000 хире кижи. Олар ногай дылда чугаалажыр, ол дээрге түрк дыл-дыр.
Оларны Кипчак каганатты тургузуп турган аймактарның бирээзиниң салгакчылары дээр.
Төөгү
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Ногай Ордазы XIV чүс чылдың төнчүзүнде тургустунган. Ногай аймаа ногай ордунга кол этниктиг бөлүк турган.
XVI чүс чылдың сөөлгү чартыында Казан хаан болгаш Астрахань хаан күрүне узуткаттынган. Ол үеде Ногай ордузу база үш орда чарлы берген.
Сөөлүнде, 1643 чылда калмыктар халдааш, чурттап турган черин Волга хемниң чөөн талазынче көжүрүпкен.
XVIII-XIX чүс чылдарда ол девискээр орустарның чагыргазынга кирген, чамдык ногайлар Турцияже көжүп чорупкан, ынчалза-даа 1917 чылдың орус революциязындан бээр аңаа чурттай бергеннер.