Теплоухов, Сергей Александрович

Википедия деп сайттан

Сергей Александрович Теплоухов

Төрүттүнген хүнү: 1888 марттың 3(1888-03-03)
Төрүттүнген чери:
Мөчээн хүнү: 1934 марттың 10(1934-03-10) (46 хар)
Мөчээн чери:
Чурт:
Ажыл чери:
Альма-матер:
Билдингир өөреникчилери: Грязнов, Михаил Петрович

Сергей Александрович Теплоухов (1888 чылдың март 3, Ильинское, Пермская губерния — 1934 чылдың март 10, Ленинград) — орус төөгүчү, археолог, этнограф, сибиревед, востоковед.

Ук-төөгүзү[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

С. А. Теплоухов эртем ажылынга улуг сундулуг, эртемденнер өг-бүлезинден үнген. Ооң кырган-ачазыАлександр Ефимович археолог кылдыр ажылдап чораан. Ооң ийи оглу Федор база Александр база археологтар. Олар Урал кезектерни казып чорааннар.

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

С. А. Теплоухов бичиизинде орнитологияны сонуургап, акызы Фёдор Александровичиниң удуртулгазы-биле улуг коллекцияны чыгган. 1907 чылда Пермьниң ылап училищезин дооскан база Казаньның университединиң физика-математика факультединиң бойдус салбырынче кирип алган. 1912 чылда дооскан. Ол-ла университетке география кафедразынга ажылдай берген. 1913 чылда финнерниң Саян-Алтай кезектерге тывылган деп теориязын хынаары-биле Урянхай крайже чорупкан.

1913 чылда Теплоухов Тываже экспедициязының ачызында М. А. Кастренниң финнер Саян-Алтай кезектерден ук-төөгүзү үнген деп теорияны буура шапкан. Ынчан ол улуг коллекция чыып алгаш келген.

1914 чылда Санкт-Петербург университетдинче чорупкан. Ол-ла чылын ол Петроград университединче кирип алган.

1917 чылда Теплоухов Казаньга келген. 1918 чылда Пермьче киргеш, аңаа артып калгаш, Перьм университединге башкылап турган. Оон Томскуже чорупкаш, аңаа археолог С. И. Руденко-биле найыралдажып алган. Ол ынчан Минусинск экспедициязын удуртуп турган.

1922 чылдың чазын Теплоухов Руденко-биле кады база бодунуң өөреникчизи М. П. Грязнов-биле Петроградче көже бергеннер. Теплоухов Материалдыг культураның төөгүзүнүң институдунга, Орус музейге база Петроград (Ленинград) университединге ажылдап турган. Чылдың-на Минусинск край, Киргизияже экспедициялап чоруп турган.

1919—1929 чылдарда Теплоухов — Томскунуң университединиң география болгаш андропология кафедразының доцентизи, профессору.

Минусинск ыйгылаажынга чыгдынган материалдарга баянып Теплоухов 1929 чылда археологтуг культураларның системазын доозуп чырыкче үндурген. Амгы уеде ол системаны ам-даа ажыглап чоруур (афанасьев, андронов, карасук, тагар культураларын ажыткан).

Кол ажылдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]