Көрейлер: Эде көрүлделер аразында ылгал

Контент балаттынган Контент неметтинген

Шугумнуг

Сөөлгү 15:29, 23 Он айның 2017 үениң хевири

Көрейлер — Көрей чартык ортулуктуң үндезин чону.

Соңгу болгаш Мурнуу Көреяда боттарын аңгы кылдыр адаар: Соңгу Көрейде чосон сарам (көр. 조선 사람) деп адаар, а Мурнуу Көреяда хангук сарам (көр. 한국 사람) деп адаар.

Антропологиязы-биле алырга моол расаның чөөн-азият адырынга хамааржыр. Көрей дыл кырынга чугаалажыр (көрей дыл бодунуң синтаксистиг тургузуу-биле түрк, моол болгаш тунгус-манжур дыл бөлүктеринге чоок, ынчалза-даа төрел дылдары чок).

Көрейлер аразында нептереңгей чүдүлгелер дээрге: конфуцианство, сарыг шажын, христианство, шаманизм, ынчалза-даа колдук кезии чүдүлгеге сүзүк чок болуп турар. Соңгу Көреяда чурттап чоруур чон күрүне политиказы дээш шажынга бүзүреп болбас.

Ёзу-чаңчылдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Көрей чоннуң эң нептереңгей байырлалдары тольджанчхи (өпеяның 1-чылдааны), соллаль (Чаа-чыл) болгаш хвангап (환갑, 60-харлаан).

2 көрей чурттуң ниити улуг байырлалдарының бирээзи - чусок.

Чоннуң саны[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Көрей чон ийи аңгы күрүнелерде чурттап турар: Соңгу Көреяда (Көрей Демократ Арат Республика, орус. Корейская Народно-Демократическая Республика, көр. .조선 민주주의 인민 공화국) 2013 чылдың чизези-биле алырга 25 300 000 кижи болуп турар, а Мурнуу Көреяда (Көрей Республика, орус. Республика Корея, көр. 대한민국) 50 617 045 санныг кижи. 7 хире миллион көрейлер даштыкыда чурттап чоруур, оларның хөй кезии Американың Каттышкан Штаттарында, Японияда болгаш Кыдатта. Биче санныг диаспоралары база аңгы-аңгы чурттарда амыдырап чоруур^[1].

Көрея ортулуктуң даштында көрейлер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Чедиден ажыг сая (7 миллион) көрейлер Көрей ортулуктуң даштында чурттап чоруур. Оларның хөй кезии Кыдат, Япония, Чаа Зеландия, Австралия, Узбекистан, Казахстан, АКШ-та амыдырап-чурттап турар.

Корё сара́м (көр. 고려 사람 (高麗人) «народ Корё», «Көрей улузу») — эрги ССРЭ-ниң күрүнелеринде чурттап чоруур көрей чоннуң боттарының аңгы ады. Оларның ада-өгбези дээрге шаандагы Кочосон деп көрей күрүнениң (амгы РФ-тың биле Кыдаттың девискээри) иштинге чурттап турган, азы болза 1860 чылдар үезинде орус чуртунче эглип келген, ылаңгыя Ыраккы Чөөн чүкче, көрейлер бооп турар. Оларның чамдык кезии Сахалинче Япон шеригниң хайы-биле келген бооп турар. Россия иштинде болгаш СНГ чурттарының көрейлери боттарының диалектизинге чугаалажыр.

Дөзү[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

↑ Statistics Korea

Бо дээрге белеткеп каан чүүл-дүр. Эдип база немеп тургаш, ук төлевилелге дузалап болур силер.

[link1-1] Statistics Korea

[1]

@@ Одуруг 3: / Одуруг 3: @@
 '''Көрейлер''' — Көрей чартык ортулуктуң үндезин чону.
-[[Соңгу Көрей|Соңгу]] болгаш [[Мурнуу Көрея]]да боттарын аңгы кылдыр адаар: [[Соңгу Көрей]]<nowiki/>де чосон сарам (кор. 조선 사람) деп адаар, а Мурнуу Көреяда хангук сарам (кор. 한국 사람) деп адаар.
+[[Соңгу Көрей|Соңгу]] болгаш [[Мурнуу Көрея]]да боттарын аңгы кылдыр адаар: [[Соңгу Көрей]]<nowiki/>де чосон сарам ({{lang-ko|조선 사람}}) деп адаар, а Мурнуу Көреяда хангук сарам ({{lang-ko|한국 사람}}) деп адаар.
 Антропологиязы-биле алырга моол расаның чөөн-азият адырынга хамааржыр. [[Көрей дыл]] кырынга чугаалажыр (көрей дыл бодунуң синтаксистиг тургузуу-биле түрк, моол болгаш тунгус-манжур дыл бөлүктеринге чоок, ынчалза-даа төрел дылдары чок).
-Көрейлер аразында нептереңгей чүдүлгелер дээрге: конфуцианство, [[Буддизм деп чул?|сарыг шажын]], [[христианство]], [[Хамнаашкын|шаманизм]], ынчалза-даа колдук кезии чүдүлгеге сүзүк чок болуп турар. Соңгу Көреяда чурттап чоруур чон күрүне политиказы дээш шажынга бүзүреп болбас.
+Көрейлер аразында нептереңгей чүдүлгелер дээрге: конфуцианство, [[Буддизм деп чүл?|сарыг шажын]], [[христианство]], [[Хамнаашкын|шаманизм]], ынчалза-даа колдук кезии чүдүлгеге сүзүк чок болуп турар. Соңгу Көреяда чурттап чоруур чон күрүне политиказы дээш шажынга бүзүреп болбас.
 == Ёзу-чаңчылдары ==
 Көрей чоннуң эң нептереңгей байырлалдары тольджанчхи (өпеяның 1-чылдааны), соллаль (Чаа-чыл) болгаш хвангап (환갑, 60-харлаан).
-көрей чурттуң ниити улуг байырлалдарының бирээзи -чусок.
+көрей чурттуң ниити улуг байырлалдарының бирээзи - чусок.
 == Чоннуң саны ==
-Көрей чон ийи аңгы күрүнелерде чурттап турар: Соңгу Көреяда (Көрей Демократ Арат Республика, {{lang-ru|Корейская Народно-Демократическая Республика}}, {{lang-ko|.조선 민주주의 인민 공화국}}) 2013 чылдың чизези-биле алырга 25 300 000 кижи болуп турар, а Мурнуу Көреяда (Көрей Республика, {{lang-ru|Республика Корея}} , {{lang-ko|대한민국}}) 50 617 045 санныг кижи. 7 хире миллион көрейлер даштыкыда чурттап чоруур, оларның хөй кезии [[АКШ|Американың Каттышкан Штаттарында]], [[Япония|Японияда]] болгаш [[Кыдат|Кыдатта]]. Биче санныг диаспоралары база аңгы-аңгы чурттарда амыдырап чоруур<ref name="link1">[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Statistics Korea]</ref>.
+Көрей чон ийи аңгы күрүнелерде чурттап турар: Соңгу Көреяда (Көрей Демократ Арат Республика, {{lang-ru|Корейская Народно-Демократическая Республика}}, {{lang-ko|.조선 민주주의 인민 공화국}}) 2013 чылдың чизези-биле алырга 25 300 000 кижи болуп турар, а Мурнуу Көреяда (Көрей Республика, {{lang-ru|Республика Корея}}, {{lang-ko|대한민국}}) 50 617 045 санныг кижи. 7 хире миллион көрейлер даштыкыда чурттап чоруур, оларның хөй кезии [[АКШ|Американың Каттышкан Штаттарында]], [[Япония|Японияда]] болгаш [[Кыдат|Кыдатта]]. Биче санныг диаспоралары база аңгы-аңгы чурттарда амыдырап чоруур<ref name="link1">[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Statistics Korea]</ref>.
 ==Көрея ортулуктуң даштында көрейлер==
 Чедиден ажыг сая (7 миллион) көрейлер Көрей ортулуктуң даштында чурттап чоруур. Оларның хөй кезии [[Кыдат]], [[Япония]], [[Чаа Зеландия]], [[Австралия]], [[Узбекистан]], [[Казахстан]], [[АКШ]]-та амыдырап-чурттап турар.
-Корё сара́м (кор. 고려 사람 (高麗人) «народ Корё», «Көрей улузу») — эрги [[ССРЭ]]-ниң күрүнелеринде чурттап чоруур көрей чоннуң боттарының аңгы ады. Оларның ада-өгбези дээрге шаандагы Кочосон деп көрей күрүнениң (амгы РФ-тың биле Кыдаттың девискээри) иштинге чурттап турган, азы болза 1860 чылдар үезинде орус чуртунче эглип келген, ылаңгыя Ыраккы Чөөн чүкче, көрейлер бооп турар. Оларның чамдык кезии Сахалинче Япон шеригниң хайы-биле келген бооп турар. Россия иштинде болгаш СНГ чурттарының көрейлери боттарының диалектизинге чугаалажыр.
+Корё сара́м (көр. 고려 사람 (高麗人) «народ Корё», «Көрей улузу») — эрги [[ССРЭ]]-ниң күрүнелеринде чурттап чоруур көрей чоннуң боттарының аңгы ады. Оларның ада-өгбези дээрге шаандагы Кочосон деп көрей күрүнениң (амгы РФ-тың биле Кыдаттың девискээри) иштинге чурттап турган, азы болза 1860 чылдар үезинде орус чуртунче эглип келген, ылаңгыя Ыраккы Чөөн чүкче, көрейлер бооп турар. Оларның чамдык кезии Сахалинче Япон шеригниң хайы-биле келген бооп турар. Россия иштинде болгаш СНГ чурттарының көрейлери боттарының диалектизинге чугаалажыр.
 ==Дөзү==