Четкер
Четкер – тываларның мифологиязында дүлгээзинниг аза амытан. Четкер – өлүг-даа эвес, дириг-даа эвес, кулакка дыңналып келир үнү чок, черде кылаштааны көзүлбес амытан. Кижи азы аал четкерлиг апарып болур[1].
Четкер имир үезинде көстүп келир, берге аарыглар база халдадып болур. Четкерниң куржаандан (азы дискектеринден) куду чүзү-даа көзүлбес – чок. Арыннары өлүг ак бооп болур.
Тываның кезек черлеринде черткерлер бар, ол черлерге автомашина азы аът хенертен туруптар, дараазында шимчедирде аъттан азы чычаандан дүшкеш, кымчы азы согар хире чүүлден алгаш аъттың буттарын (машинаның дугуйларын) хаккылаптар – ол четкерни сокканы дег болур[2].
Кажан кандыг-бир хам кижи аалче каргыш чорудуптарга, оран-делегей ээзи ынаар килең салыптар, ынчалдыр ол аал олчаан четкерлиг апаар.
Кандыг-бир багай чүве болганда, четкерлиг аал-биле аргыжыгла чиде бээр, ынаар чоокшулап-даа болбас. Четкерлиг аалдың өглери көжүп чоруй барган болза, ол чуртка өске өг база хонмас. Четкерлиг өгнүң орнунга кым-бир кижи бодунуң өөн хондуруптар болза, оларга четкер чыпшынар.
Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
- ↑ https://vk.com/wall-78388483_7255
- ↑ https://www.culture.ru/news/32674/sakralnie-mesta-dolini-r-verhniy-ishkin-tiva-lokalniy-folklor-i-traditsii-pokloneniya