Пөш
Пөш (орус. кедр) улуг ыяштарга хамааржыр. Ооң узуну 35 м чедип турар. Пөш Тываның тайгаларында хөй үнген. Шагның кайы-даа үелеринде ногаан турар. Пөштүң тооруу эң-не чемиштиг. Ооң тургузуунда үс аймаа — 60% чедир, белоктар — 16%, пентозаннар, чигир, клетчатка, крахмал, витамин С, минералдыг бүдүмелдер хөй. Тооруктуң үрүңүнден далган үндүрүп ап турар. Тооруктуң үзүн чемге ажыглаарындан аңгыда, саваң кылырынга база ажыглаар. Тооруктуң сайының картында үстер, белоктар, клетчаткалар,пентозаннар, минералдыг бүдүмелдер хөй, ынчангаш оон спирт, ацетон, уксустуг кислота дээш өске-даа чүүлдерни үндүрүп алыр.
Пөштүң бүрүзүнде С, К витаминнер, каротин хөй чүве болганда, хан четпестээр, цинга дээн ышкаш аарыгларга удур медицинада ажыглап турар.
Улус янзы-бүру чүстер болгаш ревматизм аарыглары үезинде чиңнээринге, оон ыңай янзы-бүрү кеш аарыгларынга чаап чораан. Борта колдуунда бүрүзүн хереглеп турар.
Дөзү
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Доржу Көк-оолович Куулар, Тана Моңгушевна Куулар - "ЛЕКАРСТВЕННЫЕ РАСТЕНИЯ В ТУВЕ"