Аа-шу-декей-оо (ыры)
Аа-шу-декей-оо — тыва чоннуң ынак ырыларының бирээзи. Ол улустуң аас чогаалынга хамааржыр. Бо ырыны Хүн-Хүртү, Тыва дээш өске-даа бөлүктер ырлажып чоруур.
Ырының сөзүглели
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Челер оюм челип орда
Черде туман арый-ла бээр,
Чечен уруг чаңнап орда
Чеди сылдыс четчи-ле бээр.
Ортун карам ийи караа —
Орай үнген шолбан-на ийин,
Одуртпалак кежегези —
Ооругнуң пөжү-ле ийин.
Базар оюм базып орда
Башкы туман арый-ла бээр,
Баштак карам чаңнап орда
Башкы сылдыс четчи-ле бээр.
Ажы-төлү эрес,
Хөглүг-омак, дең-дең
Арат-чону хостуг,
Бистиң Тыва дең-дең.
Хеймер карам ийи караа
Кежээ чыраан шолбан-на ийин,
Хенчелеп каан кежегези
Кезек черниң пөжү-ле ийин.