Аңгыр-оолдуң тоожузу

Аңгыр-оолдуң тоожузу — Степан Агбаанович Сарыг-оолдуң бижээни, чечен чугаалардан тургустунган ийи номнуг тоожу. Бирги ному 1961 чылда үнген, ында ниитизи-биле 43 чечен чугаа киирттинген. Ийиги ному 1966 чылда үнген, ында 39 чечен чугаа бижиттинген. Ийи ном долузу-биле катай-хаара 1979 чылда чамдык немелделиг үнген.

Утказы

«Аңгыр-оолдуң тоожузу» деп романның кол утказы мындыг, Аңгыр-оол 1928-29 өөредилге чылында, нам сургуулунга Буян деп Чадаана чурттуг элээди оол-биле найыралдажы бээр. Аңаа ол бодунуң чаш турганын, элээди болгаш шору апарганын төөгүп чугаалап турар. Ооң өскен-төрээни, феодал үезинде байларга дарлаттырып чораанындан эгелээш, Таңды Ураңхай үезинде улус революциязының болуушкуннарын, бодунуң элээди чорааш нам сургуулунга, Араттың Революстуг шериинге турганын ийи номнуң чечен чугааларында тоожулап турар. Херек кырында, чогаалчы С. Сарыг-оол бодунуң амыдыралын бижип турар. Хувискаал мурнунда тыва чоннуң амыдыралын шыны-биле бижип көргүскен хөй эвес тыва чогаалдарның бирээзи.

Эгелер

«Аңгыр-оолдуң тоожузунуң» бирги номунда 43 чечен чугаа киир бижиттинген, а ийиги номунда 39 эгелер бар. Ниитизи-биле 82 чечен чугаа бар. Чечен чугаа бүрүзүнде аңгы-аңгы болуушкуннарны көргүскен, ынчалза-даа олар шупту Аңгыр-оолдуң амыдырал-чуртталгазын, көрген-билген болуушкуннарын бижип турар.

Бирги номда эгелер

1. Чугааның эгези
2. Дагаа чылдыг мен
3. Эргин кырында
4. Көжүп чораанывыс
5. Бедик даг бажынче үне бергеним
6. Бажым кыргытканым
7. Тарытканым
8. Асканым
9. Хайырныкканым
10. Азаларга таварышкан бис
11. Бук деп чүл?
12. Кижи чүге оът чивезил?
13. Оюннар
14. Ием төрели оюнзак улус
15. Дуза када бергеним
16. Үш оран бар
17. Авам аараан
18. Өлүр деп чүве ол-дур
19. Авамга чордум
20. Саңын салган черге чордум
21. Черликпен апаар
22. Саржаг дажыглаан
23. Халап болган
24. Четки аргааш, салып каар
25. Тамы
26. Чаашкын медээчилери
27. Хөмээ
28. Эдер амытаннар
29. Үңгүр иштинге
30. Чылбыга сыырыпкан
31. Пөш бажынга
32. Диригге өрттенип чыдар кижи-дир!
33. Арыглаары ол чүвең иргин
34. Кончуг халап
35. Шагаа
36. Бардамнаар
37. Хүрээге чордум
38. Чыыш «дидир-дидир»
39. Эрээ-шүүлде эгелээн-дир
40. Бергедээн
41. Акыларым кижи аксынга кирген
42. Куда
43. Дургуннапкан бис

Ийиги номда эгелер

1. Чиктиг солун чугааалар
2. Казахтар
3. Тараачы үдээн
4. Тараачының чугаазы
5. Даайым балыг келген
6. Сиген шөлүнге
7. Кода-суурлар өрттенген
8. База бир аар албан
9. Көк шары-биле мени чоруткан
10. Бол-ла часкан
11. Кижилер өскерилген
12. Даайым балыг келген 2
13. Карактарым улам-на чыраан
14. Араттың чазаа доктааган
15. Бараан-оол акым Хем-Белдири барган
16. Балыктап-ла чоруур мен
17. Элчи келди
18. Сонам-Байырның хөдели мен
19. Оттуг-терге
20. Аревэге кирип алдым
21. Буу-хаа кудалажыг
22. Бузут чокка буян турбас
23. Туткууш биле бийир
24. Нам сургуулунче
25. Кызыл хоорай
26. Шөлээлеп чандым
27. Дириг бурган
28. База-ла Кызылда
29. Сайгылгаанның имнээни-биле
30. Улаатайга
31. Бора-Шай
32. Аткылашканывыс
33. Чадаанага
34. Өртээлдер дамчып Кызылче
35. Чорбаан орукче
36. Баштайгы медээлер
37. Бистиң дидим, хөглүүвүс-даа барган
38. Чаа дужаал
39. Ланчыыны карандаш солаан

Дөс

1. С.А. Сарыг-оол «Аңгыр-оолдуң тоожузу». — Кызыл, Тываның ном үндүрер чери, 2008 ч.