Билектээш
Билектээш (орус. Браслет) — кырыга (билекке) сугар каасталга азы сагыызын сүзүглелдиг эдилел[1].
Хевирлери[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
Тургузуу ёзугаар билектээштер янзы-бүрү болур, чымчак азы кадыг.
Кадыг билектээштерниң хевирлери:
- Хаалчак – үзүктелбес дээрбек хевирлиг;
- Пружина хевирлиг – үзүлген дээрбек хевирлиг;
- Шүнчүктүг – ийи кезектен тургустунган, бир талазында шүнчүктүг, өскезинде – кожар шоочалыг.
Чымчак билектээштерниң хевирлери:
- Дээрбектелчек – шγнчγктγг азы пружина хевирлиг кылдыр аразында тудушкан;
- Илчирбелиг – холга тааржыр хемчээли доозазы илчирбе хевирлиг;
- Өрүглүг – чиңге демир-биле өрүттүнген нарын тургузуглуг;
- Хɵм – бичежек багларлыг, холга быжыглаттынар хире хемчээлдиг.
Билектээштиң хемчээли холдуң иштики долгадырыының узунундан тодараттынар, колдуунда ооң хемчээли 130-ден 220-ге чедир.
Синонимнери база чоок уткалыг сөстери[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
Эрги орус бижиктерде билектээш билек деп адаттынып турган ( "беш чолдак хоолай хевирлиг салаалар сөөктериниң соонда турар чүве").
Дөзүк[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
- Ч.М. Чап, А.Т. Бөлгүм-оол. Тыва угулзалар, хээлер. Тываның Ю.Ш. Күнзегеш аттыг ном үндүрер чери, Кызыл - 2008ч. 59 ар.