Дүжер-меде

Википедия деп сайттан
Тарымал дүжер-меде
Кадыырзыг дүжер-меде
Чечектери
Үрезиннери

Дүжер-меде (орус. Люцерна, лат. Medicágo) - Бобтар (Fabaceae) өгбезиниң чаңгыс азы көвей чылдыг оъду азы чартык-чадаң-ыяжы, ооң 83 хевири бар. Ооң янзылары колдуунда Ортаадалай кавызында черлерге өзер. Тывада дүжер-медениң 3 хевири бар. Төвүт медицинада эм чүүл кылдыр дүжер-медениң шупту хевирлерин ажыглап турар.

Адының тывылганы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Аймааның латин ады Medicágo болза грек μηδική (πόα) сөстен келген, утказы болза: «мидий (оът)» - Мидиядан Грецияже келген болгаш. Орус адының тывылганы: латин "lucere" — "светить" деп сөс болза чадапчок.

Тывада бар хевирлери[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Өзүп үнүп турар черлери[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Кургаг шыктарлыг ийлер, кужурларлыг шыктар, элезиннер, чыдымнар, ховулар, даглар эдектери болгаш ховуланы берген шыктар.

Хереглеттинер чүүлдери: сигени.

Белеткээр үелери: июнь-август.

Ажыглаары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Кургадып каан чечектерлиг сывын нерви аарыгларында мага-бот оожургадыр чүүл кылдыр ажыглап турар. Сугга хандылап алгаш, ижип эмненир.

Төвүт медицинада[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Төвүт ады: "Бу-су-хаң" - Кадыырзыг дүжер-меде.

Хереглеттинер чүүлдери: сигени.

Ажыглаары: өкпе аарыгларында ижер, а оон ыңай балыгларны экиртир эмнээрде, примочкалар кылыр.

Дөзүк[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. Серенот Станислав К. "Тыва улусчу эмнээшкин:эм оъттар, үнүштер, чааттар, мөөгүлер; моол, тибет, кыдат улусчу медициналар-биле чергелештирип бижээни". Тываның ном үндүрер чери, 2009. ISBN 5-7655-0636-4