Ефимов, Гавриил Дмитриевич

Википедия деп сайттан
(Ефимов Гавриил арындан шилчээн)

Гавриил Дмитриевич Ефимов

Төрүттүнген хүнү 1920 февральдың 24(1920-02-24)
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 2000
Мөчээн чери
Ажыл-херээ общественный деятель, чогаалчы, поэт, меценат, директор школы
Шаңналдары
орден Дружбы орден Отечественной войны I степени медаль «В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина» медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» медаль «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
отличник народного просвещения РСФСР

Гавриил Дмитриевич Ефимов (февраль 28, 1920, Якут АССР, Сулгачинск суур) – башкы, чогаалчы, поэт, совет болгаш якут хөй-ниити ажылчыны.

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Гавриил Ефимов 1920 чылдың февраль 28-те Амгинск районнуң Сулгачинск суурга төрүттүнген. 1940 чылда Чурапчинскиниң училищезин, 1954 чылда Якутскунуң башкы институдунуң "Ортумак класстарга төөгү башкызы" болур эртемни дооскан[1].

Ажылчы ажыл-чорудулгазын Гавриил Дмитриевич 1940 чылда Чурапинск, оон Хаяхсытск чеди чыл өөредир школалардан эгелээн[1].

1942 чылда Кызыл шеригже кыйгырткан, фронтуга связь харылзаа тудуп, 20 дугаар хаак бригадазынга турган[2]. Эрги Руссы районнарынга болган дайнның киржикчизи. Иймен хөлге болган месилдежиишкин үезинде балыглаттырган[3]. Кызыл сылдыс ордени-биле шаңнаттыргаш, төрээн чуртунче ийи даянгыыштыг чанып келген. Ынчан аңаа ооң чаңгыс чер чурттуглары ооң фронтудан чорудуп бергени «Ийэбэр» («Матери») деп шүүлүге аялга чогааткаш ырлап бергеннер. Ол шүлүүн фронтудан «Хотугу сулус» («Полярная звезда») деп сеткүүлче чорудуп турган[3].

1944-1946 чылдарда Чурапинск райкомга 1-ги секретарлап, комсомол болуп[1], аныяктар болгаш өскүс арткан чаштар-биле ажылдап чораан[2].

Кытанахск (1947-1952), Ожулунск (1953-1954) чеди чылдың школаларынга, Республиканың дыл школа-интернадынга (1973), Якутскунуң ГПТУ-7-ге (1978-1982) директорлап ажылдап чораан[3].

1989 чылда Республиканың инвалидтер каттыжыышкынының даргазы кылдыр соңгуткан[1]. Гавриил Ефимовтуң ачызында инвалидтер ажылдаар цехтер ажыттынган.

1992 чылдан эгелеп Гавриил Дмитриевичиниң удуртулгазы-биле "Зажги свою звезду" деп инвалид чаштарга фестиваль ажыттынган. 1993 чылда инвалидтерге спартакиада эгелээн. Дыка хөй инвалидтерге бажың алырынга дузалан[1].

Гавриил Ефимов чогаал ажылын база бижип чораан. Ол чогаалдарынга бодунуң чурттап эрткен амыдыралын чуруп көргүскен[1].

Хууда амыдыралы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Гавриил Ефимов тос ажы-төлдүң адазы. Ефимовтуң ажы-төлүнүң хөй кезии адазынын изин истеп, башкы шугумунда ажылдап чоруурлар. Ынчангаш ооң ажы-төлү Саха (Якутия) Республиканың башкы династиязының кежигүнү деп демдектиг[3].

Шанналдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Медаль «За победу над Германией» (1946);
  • Медаль «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» (1946);
  • Медаль «За доблестный труд во ознаменование 100-летия со дня рождения В. И.Ленина» (1970);
  • Знак «Отличник народного просвещения» (1970);
  • Почётный гражданин Чурапчинского улуса (1970);
  • Орден Отечественной войны I степени (1985)[4];
  • Заслуженный работник культуры ЯАССР (1990)[4];
  • Орден Дружбы (1998)[4];
  • Почётный знак Российского комитета ветеранов войны (1999);
  • 10 юбилейных медалей, почётные грамоты президиума Верховного Совета ЯАССР, президента РС (Я)[3].

Сактыышкын[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Чурапа суурда Гавриил Ефимовтуң ады-биле кудумчу адын адаан. Чылдың-на Чурапаның школазынга элээди оолдар аразынга маргылдаалар чорудар чаңчылдыг апарган. Ооң ажыл-амыдыралының дугайнда дуңмазы бот-намдар тоожуну «Алаас уола Аратаа» 2005 чылда чырыкче үндүрген[3].

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]