Россия

Википедия деп сайттан

Россия Федерациязы

орус. Российская Федерация

Тук Сүлде
Тук Сүлде
Россия Федерациязының ыдык ыры
Төре дылдар Орус дыл
Найысылал Москва
Валюта [d]
Интернет-домен .ru[d], .рф[d][1], .рус[d] биле .su[d]
Код ISO RU
Код МОК RUS
Телефонный код +7
Шак куржактары UTC+2:00[d]
Автомобильное движение справа[d][2]

Россия (албан ёзузу-биле күрүнениң ады Россия Федерациязы азы кысказы-биле РФ) - Европаның чөөн чүгүнде, Азияның соңгу чүгүнде чаттылган чурт. Делегейде эң-не улуг күрүне. Чурттакчы чону 2010 чылда - 141 927 296 кижи чурттап турар, амгы үеде күрүне делегейде ол хемчээли-биле 9 дугаар черде чоруп турар. Төп хоорайы - Москва.

Күрүне дылы - орус дыл.

Россия - федералдыг күрүне, 85 кезектен (субъектен) тургустунган. Олар болза 46 можу (область), 22 республика, 9 край, 3 федералдыг хоорай, 4 автономнуг округ, 1 автономнуг область.

Россия 18 күрүне-биле кызыгаарлажып турар, кургаг чер таварыштыр кызыгаарлашкан күрүнелер: Норвегия, Финляндия, Эстония, Латвия, Литва, Польша, Белоруссия, Украина, Абхазия, Грузия, Мурнуу Осетия, Азербайджан, Казахстан, Кыдат, Моол, Соңгу Көрей.

Күрүнеде янзы-бүрү чоннар чурттап турар. Чон бүрүзү аңгы дылдыг, культуралыг. Кижи саны-биле эң хөй чон орустар болганда, күрүне чурттакчыларының 75 хуузу православ чүдүлгелиг бооп турар. Ынчангаш Россия делегейде эң хөй православ чүдүкчүлүг чурт бооп турар.

Үлетпүр бүдүрүлгелиг чурт, ынчалза-даа ниити экономиказы өзүм сайзыралда чоруур чурт. Делегей банкызының саналы-биле ВВП-зиниң ППС-ке хемчээли 2012 чылда 3,380 трлн. доллар болур (1 кижиге 23,549 доллар онаажыр). Акшазы — орус рубль акшазы (2011 чылда, 1 долларның өртээ 29,4 рубль болур).

1991 чылда ССРЭ күрүнези буурап душкен соонда, Россия Федерациязы ССРЭ-ниң орнун солаан чурт деп даштыкы чурттар демдеглээн.

Областьтар[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Крайлар[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. Алтай край (Барнаул)
  2. Камчатка край (Петропавловск-Камчатски)
  3. Хабаровск край (Хабаровск)
  4. Краснодар край (Краснодар)
  5. Красноярск край (Красноярск)
  6. Пермь край (Пермь)
  7. Приморье край (Владивосток)
  8. Ставрополь край (Ставрополь)
  9. Забайкальск край (Чита)

Республикалар[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

АдыгеяРеспублика АлтайБашкирияБурятияДагестанИнгушетияКабардино-БалкарияКалмыкияКарачаево-ЧеркессияКарелияРеспублика КомиРеспублика Марий ЭлМордовияЯкутияСеверная ОсетияТатарстанРеспублика ТываУдмуртияХакасияЧувашия

1. Адыгея (Майкоп)
2. Республика Алтай (Горно-Алтайск)
3. Башкортостан(Уфа)
4. Бурятия (Улан-Удэ)
5. Дагестан (Махачкала)
6. Ингушетия (Магас)
7. Кабардино-Балкария (Нальчик)

8. Калмыкия (Элиста)
9. Карачаево-Черкесия (Черкесск)
10. Карелия (Петрозаводск)
11. Республика Коми (Сыктывкар)
12. Республика Марий Эл (Йошкар-Ола)
13. Мордовия (Саранск)
14. Якутия (Якутск)

15. Северная-Осетия (Владикавказ)
16. Татарстан (Казань)
17. Республика Тыва (Кызыл)
18. Удмуртия (Ижевск)
19. Хакасия (Абакан)
20. Чечня (Грозный)
21. Чувашия (Чебоксары)
22. Республика Крым (Симферополь)

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]