Кацусика Хокусай

Википедия деп сайттан

 

Тиилелге хады. Аяс хүн (Кызыл Фудзи). 1823—1831

Кацусика Хокусай (яп. 葛飾 北斎); 31 октябрь 1760, Эдо[1][2]10 май 1849, аңаа-ла) — Эдо үезиниң сураглыг япон укиё-э чурукчу, иллюстратор, гравёру. Аңгы-аңгы хөй шола аттарлыг ажылдап турган.

Хокусай бүгү чуртталгазының дургузунда үжен ажыг шола аттар ажыглап турган. Ол үеде япон чурукчулар аразында шола ат ажыглаары ховар эвес чүүл-даа турган болза, ол өскелерни шола аттарының саны-биле ажып турган[3].

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1760 чылдың октябрьда Эдо (амгы Токио) деп хоорайга төрүттүнген. Ооң шын ады — Токитаро (яп. 時太郎)[3].

Алды харлыындан тура чуруп эгелээн. Бир дугаар чуруктары ачазының кылып турган көрүнчүктеринге чуруктар турган[3].

1770 чылда ол ном садыынга ном дажыыр кижи кылдыр кирип алгаш ажылдап турган, ынчан ооң шолазын Тэцудзо дээр турган. Ол ном садыынга ажылдап тургаш, ол кыдат дылды өөренип алган. 1773 чылдан тура гравюра чуруун мастерскаяга ажылдап кирген. Ол үеде гравюра Японияга дыка сайзырап турган, черле ниитизи-биле япон культура: театр, чурулга уран чүүлү, литература дыка сайзыраан үе турган.

1778 чылда Хокусай Кацукава Сюнсё (1726—1792) деп сураглыг укиё-э чурукчунуң мастерскаязынга өөренип кирип алган. Ооң мастерскаязы Эдо хоорайда эң улуг мастерскаяларның бирээзи турган. Ол үеде ооң шола ады Сюнро турган.

Сюнсё чок болган соонда 1792 чылда Кацукава школазын Сюнсёнуң өске өөреникчизи, Кацукава Сюнъэй (1762—1819) удуртуп баштап эгелээн. 1795—1796 чылдарда Хокусай Кацукаваны каапкан. Ол үеде ол бышкан чурукчу апарган турганы илдең.

Канагавада улуг чалгыг, 1823—1831

1793 биле 1794 чылдар Хокусайның ажыл-амыдыралында онзагай болган. Ынчан ол чаа бот-тускайлаң чуртталганы эгелеп тура, улуг бергелерге таварышкан. Ол үеде аш чурттап турган болгаш чем тып чиири-биле бичии садыг-саарылга кылып амыдырап турган. Ынчалза-даа ол үеде Хокусай чурукчу кылдыр быжып келген.

1795 чылда «Кёка Эдо мурасаки» (яп. 狂歌江戸紫) деп поэтиктиг антологияга иллюстрациялары үнген. 1796 биле 1799 чылдарда Хокусай дыка хөй гравюралар кылып турган. Ооң ол онзагай ажылдарын көргеш, өске чурукчулар ону дораанөттүнүп эгелээннер.

1796 чылда Хокусай деп ажын ажыглап эгелээн. А 1800 чылда 41 харлыг тургаш, бодун Гакёдзин Хокусай — «Уран чурулгага алыскан Хокусай» деп адай берген.

Карптар
Фудзи дагны хайгаараары. 1814. Манга.
Хат. 1820. Манга.

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Литература[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Орус дылда
  • Воронова Б. Г. Искусство суримоно Кацусика Хокусая (ru) // Сообщения Музея изобразительных искусств им. Пушкина. — 1966. — Вып. 3. — С. 66-73.
  • Белецкий П. А. Одержимый рисунком / Платон Белецкий. — Майык:Л.: Детская литература, 1970. — (В мире прекрасного). — 50 000 экз. (в пер., суперобл.)
  • Воронова Б. Г. Кацусика Хокусай. Графика. — М.: Искусство, 1975.
  • Новые открытия советских реставраторов: Японская гравюра / Составитель Савелий Ямщиков; Отбор поэтических текстов и переводы стихов с японского Александра Долина; ВХНРЦ имени академика И. Э. Грабаря. — М.: Советский художник, 1979. — 40 000 экз. (обл.)
  • Суримоно. Поэтическое поздравление.  (рус.) (недоступная ссылка — история). Музей «700 лет – Ландскрона, Невское устье, Ниеншанц». Дата обращения: 10 мая 2012. Архивировано 15 мая 2012 года.
  • Завадская Е. В. Японское искусство книги (VII—XIX вв.). — М.: «Книга», 1986. — 226 стр. Тираж 10000 экз. С. 160-161. Глава «Книга периода Эдо (1614-1868)».
  • Штейнер Е. С. «Манга Хокусая»: энциклопедия старой японской жизни в картинках. — СПб: Петербургское востоковедение, 2016. — 4 тт. ISBN 978-5-85803-492-6
Даштыкы дылдарда
  • Bowie, Theodore (1964). The Drawings of Hokusai. Indiana University Press, Bloomington.
  • Forrer, Matthi (1988). Hokusai Rizzoli, New York. ISBN 0-8478-0989-7.
  • Forrer, Matthi; van Gulik, Willem R., and Kaempfer, Heinz M. (1982). Hokusai and His School: Paintings, Drawings and Illustrated Books. Frans Halsmuseum, Haarlem. ISBN 90-70216-02-7
  • Hillier, Jack (1955). Hokusai: Paintings, Drawings and Woodcuts. Phaidon, London.
  • Hillier, Jack (1980). Art of Hokusai in Book Illustration. Sotheby Publications, London. ISBN 0-520-04137-2.
  • Lane, Richard (1989). Hokusai: Life and Work. E.P. Dutton. ISBN 0-525-24455-7.
  • van Rappard-Boon, Charlotte (1982). Hokusai and his School: Japanese Prints c. 1800—1840 (Catalogue of the Collection of Japanese Prints, Rijksmuseum, Part III). Rijksmuseum, Amsterdam.

Шөлүлгелер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]