Нарышкина, Елизавета Петровна.

Википедия деп сайттан

Елизавета Петровна. Нарышкина

орус. Елизавета Петровна Коновницына-Нарышкина

Портрет
Төрүттүнген хүнү 1 (13) апрельдиң 1802
Мөчээн хүнү 11 (23) декабрьның 1867 (65 хар)
Чурт

Елизавета Петровна Нарышкина (төрүмелинден Коновницына; 1802 чылдың апрель 1(13), Санкт-Петербург — 1867 чылдың декабрь 11 (23), Гораи, Псковская губерниязы) — фрейлина Императорнуң дворундан, декабрист М. М. Нарышкинниң кадайы.

Допчу намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Елизавета Петровна Коновницына 1802 чылдың апрель 1(13)-те төрүттүнген. Халашкан генерал-майора Петр Петрович Коновницынның уруу. Санкт-Петербург хоорайга. 1802 чылдың апрель 7(19) Владимирниң Бурган авазы хүрээзинге сагыл четтирткен. Сагыл хүлээткен ачазы Павел Петров.

Елизавета Петровна ада-иезинниң имениезинге Кяровога Гдов волостка, Гдов уездизинге, Санкт-Петербур губерниязынга өскен. Бажыңынга эртем-билиг алган. Хөгжүм, чурулгага эки билиглерлиг. Бодунуң сактыышкыннары биле алырга: «12 харлыымдан тура аңгы өрээлдиг турган мен, ынчангаш ол чорук мээң дараазында чурталгамга улуг идигни берген».

1819 чылда ачазы Карлсбадче эмненип чораан, ынчангаш уруг ынаар баар аргалыг болган.

Өгленгени[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Императрица Мария Фёдоровнанның фрейлиназы турган болгаш, 1823 чылда хаанның эттирген бир балынга Елизавета Петровна полковник Михаил Нарышкин биле таныжып алган. 1824 чылдың сентябрь 12 (24)-те өгленип алганнар. Ѳгленген хүнүнде казнадан белек кылдыр 12 муң акшаны алган. Бадылаашкын Кярово суурга, Коновницыннарның имениезинге болган. Куда соонда Москва хоорайга чуртап турганнар. 1825 чылда дун уруу Наталья төрүтүнген, үш ай болгаш чок болган. Оон соонда ажы-төлге чединмээннер. Михаил Михайлович Нарышкин тура халыышкын үндүрер чажыт чыышка киржип турган. Туттурган соонда Петропавловск шивээзинге кара-бажыңнаткан. 1826 чылд июль 10 (22) шиитиргеш, ызыгууртан эргезин казыттырган болгаш Сибирьже 12 чылга шөлүтүрген. 1826 август 22 (сент. 3) 12 чылды 8 кылдыр кызырган. Елизавета Петровнанның ийи акызы база шиитирген турган. Олар база «Соңгу чүъктүң чажыт ниитилелинче» кирип турганнар.

Шөлүлге[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Елизавета Петровна ашаанның соондан чоруурун шиитпирлээн. императриц Мария Фёдоровна уруга чөпшээрелди берген. Нарышкинанны Сибирге карактаар кылдыр 20 харлыг тараачын кыс Анисья Карпова чорупкан. 1827 чылдың август 4 (16)-да Елизавета Нарышкина Чита острогунга чедип келген. Аңаа 1830 чылга чедир чуртаан. Ажы-төл чок болганы биле ашаа-биле кады казематка чуртаар аргалыг болган. Yр болбайн аарааш, Чита острогундан ырак эвес бажыңчыгашче шилчээн (амгы библиотека, ул. Селенгинская, 14а). 1830 чылдың июнь 30 (12 июль) аныяктар 7 айлыг уругну азырап алганнар. Уругнуң ады Ульяна Андреевна Чупятова. 1830 чылда ашаа биле Петров заводунче көже бергеннер. 14 (26) март, 1833 чылда Курган уездизиниң Тобольск губерниязынга Курган хоорайга Нарышкиннер айда 25 акшага 1774 чылда туттунган бажыңны хөлезилеп чуртай бергеннер. Хаан Николая I-ниң чөпшээрели-биле Елизавета Петровна Нарышкина ол бажыңны 1833 чылдың майда коллеж асессор Серебряковтан 5650 акшага садып алган. Бажыңның өрээлдери: столовая, гостиная, библиотека, Елизавета Петровнанның кабинеди, Михаил Михайловичинниң кабинеди, Анисьинанның өрээли, людская болгаш прихожая. Төп өрээл верандаже үнген. 7-8 чалчаларлыг турганнар. Бажң улус чыглыыр болгаш дузалажыыр культурлуг төп турган. Н. Лорер сактып бижип турар: «Нарышкиннерниң өг-бүлези бүдүн крайга дуза кадып турганнар.

1837 чылда М. М. Нарышкин Кавказче солдат кылдыр шилчиттирген. Кургандан 1837 чылдың август 21 (СЕНТЯБРЬ 2) үнүпкен. Елизавета Петровна ашаан Казаньга чедир үдээн. А боду Анисья база Ульяна биле Псковщинаже чорупкан. 1838 чылда Елизавета Петровна аңаа бажың саткаш чуртай берген. 1844 чылда, сентябрь 25 (октябрь 7)-де М. М. Нарышкин албанындан халашкан. Высокая суур Тула уездизинге чуртаар чөпшээрелди алган. 1859—1860 чылдарда ашак-кадай даштыкы үнүп, Парижке чуртап турганнар.. Михаил Нарышкин 1863 чылдың январь 2 (14) чок болган. Елизавета Петровна Нарышкина 1867чылдың  декабрь 11 (23)-те чок болган. Донской хүрээзинниң некрополюнда ашаа, уруу суглар биле кады ажааттынган.

Өг-бүлези.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Ачазы – генерал Пётр Петрович Коновницын (1764—1822), 1812 чылдың дайынынның маадыры, шериг министр болгаш Россия империязынның Куруне чөвүлелинниң кежигүүнү.

  • Авазы – Анна Ивановна ( Корсакова) (1769—1843), Орден Святой Екатерины.
  • Ашаа – Михаил Михайлович Нарышкин (1798—1863).
  • Уруу – Наталья Михайловна (11 (23) июня 1825 чыл—31 августа (12 сентября) 1825 чыл).
  • Азыранды уруу – Ульяна Чупятова, 1850 чылда Ульяна капитан Петр Васильевич Давыдовка барып алган.

Медээлел дөстери (Дөзүглел)[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • О Е. П. Нарышкиной
  • О Е. П. Нарышкиной
  • Э. Павлюченко В добровольном изгнании
  • Нарышкина, Елизавета Петровна на «Родоводе». Дерево предков и потомков