Нечепорчукова, Матрёна Семёновна

Википедия деп сайттан

Матрёна Семёновна Нечепорчуко́ва (ѳгленип алгаш Наздрачёва) (1924 чылдыӊ апрель 3 — 2017 чылдын март 22) — 35 дугаар адыгжы дивизияннын 100 дугаар гвардейжи адыгжы полктун санитар ротазыннын санитары, Алдар орденин долузу-биле алган дѳрт херээжен кижилерниӊ бирээзи.

Допчу-намдар.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Матрёна Семёновна Харьков губерниязыныӊ Змиевский уездизинин Волчий Ярга 1924 чылда тараачын кижинин ѳг-бүлезинге тѳрүттүнген. 1941 чылда Бакалеевканын акушер-эмчи школазын дооскан. Район эмчизинге эмчи сестразы кылдыр ажылдап турган. Ада-чуртун Улуг дайыны эгелээрге, фашистерниӊ эжелеп алган девискээринге барган. Кызыл Шеригнин хүрээленинде 1943 чылдан тура, ВКП)б) КПСС кежигүүнү. 1943 чылдыӊ сентябрь 30-де Днепр хемни кежер операцияга Матрёна Семёновна Нечепорчукова дайын шѳлунден 24 аар балыгланган офицерлер болгаш солдаттарны үндүрген. 49 дайынчыларга эмчи дузазын кѳргүскен. Ол маадырлыг чоруу дээш «За отвагу» - деп медаль-биле шаннаткан. 35 дугаар адыгжы дивизияннын 100 дугаар гвардейжи адыгжы полктун санитар ротазыннын санитары Матрёна Семёновна Нечепорчукова 1944 чылдын августа Гжибув дээш тулчуушкунга 26 дайынчыга дуза каткан. Соолзуредир Магнушев дээш тулчуушкунга 1 офицерни база амы-тынын камгалаан. ССРЭ-нин Дээди човулелинин Президиумунун дужаалы-биле «немец-фашистиг эжелекчилерге удур маадырлыг чоруу дээш» 1944 чылдын август 11-де Матрёна Семёновна Нечепорчукова Алдар ордениннин 3 дугаар чадаз биле шаннаткан. (№ 88619). Матрёна Висла хемни кежип тургаш 69 дайынчыыларга дуза каткан. 1945 чылдын январь 18-те поляк Овадув чоогунга балыгланган дайынчыларны камгалап алыры-биле Матрена оске санитарлар биле фашистерге удур тулчуушкун кылганнар. Балыгланган дайынчылар чидириг чок камгалап алдынган. 1945 чылдын март18 те Кюстрин чоогунга 50 дайынчыларнын амы-тынын камгалап алган. Удуртур-баштаар чернин дужаалы биле 1945 чылдын апрель 15-те «немец-фашистиг эжелекчилерге удур маадырлыг чоруу дээш» Матрёна Семёновна Нечепорчукова Алдар ордениннин 2 дугаар чадазы биле шаннаткан. (№ 27599).

Одер хемни кежеринге болган тулчуушкуннарга 78 дайынчыларны тулчуушкун шолунден камгалап алган. Шпре хемни кежерде балгланган-даа бол уруг дайнчыларга дуза катпышаан турган. Хол боозу биле балыгланган дайнчыларже от ажыдар - деп турган фашисти боолап каан. ССРЭ-нин Дээди Чѳвулелинин Президиумунун дужаалы-биле «немец-фашистиг эжелекчилерге удур маадырлыг чоруу дээш» 1946 чылдын май 15-те Матрёна Семёновна Нечепорчукова Алдар ордениннин 1 дугаар чадазы биле шаннаткан. (№ 978). 1945 чылда Матрёна Семёновна Нечепорчукова улуг сержант эргелиг халашкан. Ашаа — Виктор Степанович Наздрачёв. 1945 - 1950 чылдарда ог-буле Германияга чуртап турганнар. 1950 - 1965 чылдарда - Ставропольского крайнын Дмитриевское суур, Красногвардейсий районунга. 1965 - Ставрополь крайнын Красногвардейское суурга. Аӊаа поликлиникага ажылдап турган. Балыгланган улус камгалаарда дидим чоруу дээш Матрена Семеновна Нечепорчукова 1973 чылда «Международный Красный Крест" комитединнин дээди шанналы — медаль «Флоренс Найтингейл» биле шаннаткан.

1977 чылдан Ставрополь хоорайга чуртап турган. 2017 чылдын март 22-де чок болган.

Шанналдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Орден Отечественной войны I степени. ССРЭ-нин Дээди Чѳвулелинин Президиумунун дужаалы-биле.  ССРЭ-нин Дээди Чѳвулелинин Президиумунун дужаалы-биле «немец-фашистиг эжелекчилерге удур маадырлыг чоруу дээш» 1946 чылдын май 15-те Матрёна Семёновна Нечепорчукова Алдар ордениннин 1 дугаар чадазы биле шаннаткан. (№ 978).  Алдар ордениннин 2 дугаар чадазы (№ 27599). Приказ Военного совета 8 гвардейской армии от 13 апреля 1945 года.  Алдар ордениннин 3 дугаар чадазы (№ 88619).Приказ командира 35 гвардейской стрелковой дивизии № 101/н от 11 августа 1944 года. медаль «За отвагу» (1943 год) Медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.». ССРЭ-нин Дээди човулелинин Президиумунун дужаалы-биле. Медаль имени Флоренс Найтингейл- «Международный Красный Крест" комитединнин дээди шанналы (1979)  Почётный гражданин Ставрополя (2010 чыл) Матрёна Семёновна Наздрачёвага Ставрополь крайнын клиникалыг эмчизинин хериминнин иштинде тураскаал. 2018 чылдын апрель 3-те тургускан.  2019 чылдын июньда  Ставрополь хоорайда 3 медсестрага тураскаалдар: Юлии Вревская — орус-турк дайын киржикчизи. Римма Ивановага 1 дугаар Делегей дайыныннын киржикчизи. Матрёна Ноздрачёвага — Ада-чуртун улуг дайынынын киржикчизи.

Киирилделер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1.↑ Нечепурчук Матрена Семеновна (недоступная ссылка). Дата обращения 15 сентября 2011. Архивировано 13 марта 2012 года. 2.↑ Биография Нечепорчуковой Матрёны Семёновны на сайте www.hrono.ru 3.↑ Сестра милосердия Флоренс Найтингейл (1820—1910 г.г., Англия) и её последовательницы в России (недоступная ссылка). Дата обращения 21 июля 2011. Архивировано 23 марта 2017 года. 4.↑ Воевала, как все. М. С. Наздрачёва — Сиротин Б., Журнал «Кругозор», Москва, № 5 (194), 1980 г. 5.↑ Путин поздравил полного кавалера ордена Славы Матрену Нечепорчукову с днем рождения, ТАСС (3 апреля 2016). 6.↑ Ставропольская городская дума. Решение № 70 от 8 сентября 2010 года (недоступная ссылка) 7.↑ Памятные и знаменательные даты в апреле 2019 года (недоступная ссылка). Дата обращения 25 апреля 2019. Архивировано 24 апреля 2019 года. 8.↑ В Ставрополе открыли памятник полному кавалеру ордена Славы Матрене Наздрачевой 9.↑ Памятник трем ставропольским медсестрам открыли сегодня в краевой столице

Литература.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Нечепорчукова Матрёна Семёновна // Великая Отечественная война, 1941—1945 : энциклопедия / под ред. М. М. Козлова. — М. : Советская энциклопедия, 1985. — С. 487. — 500 000 экз.
  • Кавалеры ордена Славы трёх степеней: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии Д. С. Сухоруков. — М.: Воениздат, 2000. — 703 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-203-01883-9.
  • Г. И. Стецкая. Матрена Семеновна Нечепорчукова (Ноздрачева) // Ставропольский хронограф на 2004 год. — Ставрополь, 2004. — С. 103—107
  • Геннадий Фатеев Сестричка

Шѳлүг[эдер | вики-сөзүглелди эдер]