Павличенко, Людмила Михайловна

Википедия деп сайттан

Людми́ла Миха́йловна Павличе́нко (Бело́ва; 1916 июнь 29, Россия империязынның, Киев губерниязынга, Васильков уездизи Белая Церковь  — 1974 чылдың октябрь 27, Москва, РСФСР, СССР) — совет Кызыл Шеригниң ажылчын-тараачын, 25-дугаар Чапаев аттыг дивизиянның адыгжызы. Совет Эвилелинниң Маадыры (1943). Дайын соонда 1956 чылга чедир Кол Шариг-далай флодуннуң офицери. Эргези: эрик албанынның майору. Делегей тѳѳгүзүнде эң чедиишкинниг адыгжы — дайызынның 309 солдаттары болгаш офицерлерин узуткаан. Американ журналистерниң шолалап кааны: «Леди Смерть» («Ѳлүм кадыны»). ССРЭ-ге уругну ынчаар адавайн, «Заслуженного героя и ветерана войны» кылдыр хүндүлеп адап турган.

Допчу намдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Людмила Белова 1916 чылда июль 12-де Россия империязынның Киев губерниязынга Белая Церковь хоорайга Петроградтан слесарь кижинниң ѳг-бүлезинге тѳрүттүнген. Ачазы Хамааты дайынында полк комиссары чораан Михаила Белова, авазы - Елена Трофимовна Белова (1897—1972). 14 харлыынга чедир Людмила Белая Церковь хоорайның № 3 школазынга ѳѳренип турган. Оон Киевче ѳг-бүлези биле кҢже берген. 9 классты дооскан соонда хоорайның «Арсенал» заводунга шеверлекчилеп ажылдавышаан, 10 класска ѳѳренип турган. 1932 чылда Алексей Павличенкога ашака барган, оглу Ростиславты божаан. (1932—2007). Удаваанда чарлы бергеннер.1937 чылда Киевтиң Тарасс Щеченко аттыг күрүне университединниң тѳѳгү факультединче ѳѳренип кирген. Ада-Чуртуң Улуг дайынын Людмила Одессага уткаан. Бир дугаар хүннерден эгелеп фронтуже эки-тура биле чорупкан. В.И.Чапаев аттыг Ленин орденинниң эдилекчизи 25-дугаар РККА адыгжы дивизияга барган. Молдова, Одесса, Севастополь дээш тулчуушкуннарга киришкен. 1941 чылдың декабрьда Севастополь адаанга Людмила биче лейтенант Леонид Киценко биле таныжып алган. Дайынчы даалгаже ийилээ чоруп турганнар. Одесса дээш тулчуушкуннарга Людмила Павличенко 179  немец болгаш румын солдаттарны, офицерлерни узуткаан. 1942 чылдың июньда Л. М. Павличенконнуң узуткаан дайызыннары 309. Оларның аразында 36 снайперлер. Оон аѳгыда уруг чаа адыгжыларны база ѳѳредип турган. 1942 чылда севастополь чоогунга аар балыглаткан соонда, уругну Каказче эвакуациялаан. Оон кадыынның аайы-биле фронтудан кыйгырткаш, Канада болгаш АКШ баар делегациянның кежигүүнү кылдыр киирген. Людмила Павличенко, Москванның горком комсомол даргазы Николай Красавченко база адыгжы Владимир Пчелинцев ибле АКШ-тың президентизи Франклин Делано Рузвельтке ужуражылгага чораан. АКШ-ка уруга белек кылдыр «Кольт» сунганнар, а в Канадага — винтовка «Винчестер» (Тѳп шериг музеинде салдынган) Американ ыраажы Вуди Гатри уруга ыры тураскааткан «Miss Pavlichenko». Канадага Торонто (Union Station Toronto) окзалынга элээн каш муң кижи совет делегацияга байыр чедирген. . Чанып келгеш «Выстрел» адыгжылар школазынга, Москва чоогунга, уруг ажылдай берген. 1943 чылдың октябрь 25-те Людмила Павличенкога Совет Эвилелинниң Маадыры атты дывыскан. Дайын соонда Людмила Михайловна Киевтиң униерситединге дипломун камгалап алгаш, Шериг-далай флодуннуң Кол штаынга эртем ажылдакчызы кылдыр хүлээлгезин эттирген. 1956 чылдан тура «Советский комитет ветеранов войны» организациязынга ажылдаан. 1974 чылдың октябрь 27-де Москвага чок болган. Новодевичье хѳѳрүнде ажааган.

Шаңналдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

 1943 чылдың октябрь 25 — «Совет Эвилелинниң Маадыры», хѳрек демдээ «Алдын сылдыс» (№ 1218); ийи  Ленин ордени медальдар; Шаңнал чеспек — винтовка «Мосина», пистолет «Кольт», винтовка «Винчестер», англи фирманның бижээ «Kinfolks»; Оксфорд университединниң хүндүлүг мантиязы.

Медээ дѳстери.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Павличенко Людмила Михайловна (ru). Сайт «Герои страны».