Роббек, Василий Афанасьевич

Википедия деп сайттан

Василий Афанасьевич Роббек (19372010) — совет база российжи эртемден-филолог, филология эртеминиң доктору, профессор, Саха Республиканың Эртемнер академиязының академиги.[1]

Россияның Эртемнер академиязының Сибирьде Килдизиниң Соңгу Чүктүң бичии буурай чоннарының айтырылгарын өөренип турар институттуң тургузукчуларының бирээзи.Тунгус-манчыларны шинчилээр талазы-биле кол эртемден турган. Тунгус-манчы дылдарның функционалдыг грамматиказының теориязын шинчилээр эртем школазын тургускан. Чүс ажыг эртем ажылдарының автору, ооң иштинде 15 монографиялар, соңгу чүк болгаш соңгу чүктүң эвээш санныг чоннарының үндезин айтырыгларын өөренири-биле үлуг ажылды чоруткан.[2]

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

6 январь 1937 чылда Якут АССР-ниң Среднеколымск районунуң Верхнеколымск деп черинге ивижилерниң өг-бүлезинге төрүттүнген.

1946 чылда Рыжовскунуң эге школазынже кирген, ооң соонда Родчевскиниң чеди чылдың школазынче өөренип кирген база 1956 чылда Среднеколымскунуң ортумак школазын дооскан.[3] 1966 чылда Герцен аттыг Ленинградтың башкы институдун (ЛБИ, бо үеде А.И. герцен аттыг Россияның күрүне башкы университеди) дооскан.

Бодунуң күш-ажылчы ажыл-чорудулгазын 1956 чылда улус өөредилгези органнарга эгелээн. 1958—1959 чылдарда комсомол ажылга турган, 1959—1961 чылдарда Якутияның культура албан черлеринге ажылдап турган. 1966—1970 чылдарда сес чыл школазынга директорлап ажылдап турган. 1970—1974 чылдарда — аспирант, 1974—1992 чылдарда — ССРЭ-ниң Эртемнер академиязының Сибирьде салбырының Якутскуда филиалы Дыл, чогаал база төөгү институдунга улуг лаборант, биче эртем ажылдакчызы база улуг эртем ажылдакчызы кылдыр ажылдап чораан. 1992 чылдан 2008 чылга чедир Василий Афанасьевич Соңгу чүктүң биче-буурай чоннарын шинчилээр институдунга директорлап турган, 2008—2010 чылдарда — Гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң эвенкий филология секторунуң эргелекчизи.

1974 чылда кандидат диссертациязын камгалаан темазы «Виды глаголов в эвенкском языке», 1992 чылда — доктор диссертациязын темазы «Грамматические категории эвенкского глагола в функциональном семантическом аспекте». Ооң удуртулгазы-биле алды кандидат база чаңгыс доктор диссертациязы камгалаттынган. Аңаа соңгу филология кафедразын ажытканының ачы-хавыяазы хамааржыыр Якутскунуң күрүне университеди, Соңгу чоннар суурга бир дугаар колледж Черском, эвен база эвенкий килдистери башкы училищелери Якутск.

Эртем-башкы-биле чергелештир, Василий Афанасьевич Роббек база хөй-ниити ажыл-чорудулга кылып турган. Дээди Соведи Якутскунуң АССР XII чыыжы депутат соңгуп турган, ЮНЕСКО доктаамал хөгжүлде Арктика эксперт турган, консультативно-эксперт Совета комитета Күрүне дума РФ айтырыглар Соңгу кежигүнү, Улустар аразының Ассоциации эксперт делегейниң үндезин чоннар, Улустар аразының конгрези хөй-ниити эртемнер Арктика биле Соңгу, чагырга Эвилел ассоциациязы чоннар Соңгу Республики Саха (Якутия). 1994 чылда ол кежигүн-корреспондент соңгуттурган, а 1995 чылда Саха (Якутия) Республиканың эртем Академиязының ылап кежигүнү апарган.[4]

9 июль 2010 чылда Якутскуга чок болган.

Ачы-хавыяазы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Василий Афанасьевич Роббек «Заслуженный деятель науки Российской Федерации», «Заслуженный деятель науки Республики Саха (Якутия)» аттарга шаңнаткан[5], «Отличник народного просвещения РСФСР», «Заслуженный ветеран Сибирского отделения РАН».
  • «За заслуги и развитие науки Республики Саха (Якутия)» медаль-биле шаңнаткан, а оон аңгыда байырлалга алдар кылдыр шылгаралдың демдээ «370 лет Якутия с Россией», «За верность Северу» и «Гражданская доблесть»[6].
  • Среднеколымск улустуң Хүндүлүг хамаатызы апарган.

Улай көр.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]