Салчак, Молдурга Бүрүшкекович
|
Молдурга Бүрүшкекович Салчак | |
|---|---|
| Төрүттүнген хүнү | 1936 декабрьның 12 |
| Мөчээн хүнү | 2012 январьның 9 (75 хар) азы 2012 |
Молдурга Бүрүшкекович Салчак (декабрь 12, 1936 чыл – январь 9, 2012 чыл) — тыва чогаалчы, шүлүкчү, Тыва АССР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы. Тыва Республиканың Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү чораан.
Намдары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]М. Салчак 1936 чылдың декабрь 12-де Тыва Арат Республиканың Барыын-Хемчиктиң[1] Мугурга деп черге төрүттүнген. Мугур-Аксы, Кызылдың 2 дугаар школаларынга өөренгеш, Кызылдың башкы училищезин, күрүнениң башкы институдун дооскан.
1957 – 1960 чылдарда Бай-Тайганың Шуйга, 1960 – 1994 чылдарда Мугур-Аксы ортумак школазынга тыва дыл, чогаал эртемин башкылап, улус өөредилгезиниң адырынга 37 чыл ажылдаан.
Чогаал ажылынга 1953 чылда кирген. «Ие чурттуң алдарынга» деп баштайгы шүлүү «Сылдысчыгаш» солунга үнген. Шүлүктериниң бирги чыындызы 1963 чылда «Шуурган» деп ат-биле үнген. Дараазында чылдарда «Таныш» (1967), «Истер» (1970), «Аялга» (1974), «Тура–сорук» (1979), «Чырык үем» (1983), «Үе-шагның судалы» (1984), «Ыдыктарым» (1990), «Сүзүк» (1994) деп номнары парлаттынган. И. Самбуу–биле «Мөңгүн-Тайга — өскен черим» (1996) деп номну үндүрген. С. Щипачевтуң, Р. Гамзатовтуң, М. Турсун-Задениң, П. Бровконуң чогаалдарын тыва дылче очулдурган. Ооң шүлүктерин орус дылга С. Козлова, Г. Принцева, М. Скуратов очулдурган. Ооң 40 ажыг шүлүктери ырлар апарган.
Тыва АССР-ниң Дээди Совединиң Президиумунуң Хүндүлүг бижии-биле шаңнаткан. Тыва АССР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы атты алган. 2012 чылдың январь 9-та мөчээн.
Шаңналдары база аттары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Тыва Республиканың культураның алдарлыг ажылдакчызы
Кол парлаан чүүлдери
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Вьюга: шүлүктер, 1963
- Знакомый: шүлүктер, 1967
- Истер: шүлүктер, 1970
- Напев: шүлүктер, шүлүглелдер, балладалар, 1974
- Твердость духа: шүлүктер, шүлүглелдер, балладалар, 1979
- Светлые годы мои: шүлүктер, шүлүглелдер, 1983
- Пульс времени: шүлүктер, шүлүглелдер, 1984
- Святыни мои: шүлүктер, шүлүглелдер, 1990
- Когда бушевала вьюга, шүлүктер, шүлүглелдер, балладалар, 2007
Очулга
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Капутикян С. Маша обедает: стихи
Тайылбыр кезек
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- ↑ Ол үеде Мөңгүн-Тайга кожууну турбаан. Мөңгүн-Тайга девискээри Барыын-Хемчиктиң кезее турган.
Дөс
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- «Тываның чогаалчылары / Писатели Тувы» 2000 чылда үнген ном
|
Бо дээрге белеткеп каан чүүл-дүр. Эдип база немеп тургаш, ук төлевилелге дузалап болур силер. |