Севортян, Эрванд Владимирович

Википедия деп сайттан

 

Эрванд Владимирович Севортян (22.10.1901, Ялта — 23.03.1978, Москва) — совет языковед, түрколог-компаративист, этимолог, педагог, эртем организатору. Филология эртемнериниң доктору (1957), МКУ-нуң профессору (1969). ССРЭ-ниң Эртемнер академиязының Дыл эртеминиң институдунуң ажылдакчызы. «Этимологический словарь тюркских языков» (ЭСТЯ; т. 1—3, 1974—1980) деп улуг ажылдың аытору. РСФСР-ниң эртеминиң алдарлыг ажылдакчызы (1972). Турк лингвистика ниитилелиниң кежигүн-корреспондентизи (1957).

Допчу намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Армян. 1930 чылда Симферопольга Крымның педагогика институдун дооскан.

Москваның Дыл эртеминиң эртем-шинчилел институдунуң (амгы Россияның Эртемнер академиязының Дыл эртеминиң институду) аспирантуразын дооскаш, 1935 чылдан аңаа-ла улуг эртем ажылдакчызы кылдыр ажылдап турган. ооң соонда Россияның Эртемнер академиязының Дыл эртеминиң институдунга түрк дылдар секторунга эргелекчилеп ажылдап турган. Ол-ла үеде үргүлчү башкылап база ажылдап турган: Москваның философия, литература болгаш төөгү институдунга, Москваның чөөн чүк институдунга, Москваның күрүне университединге (филология салбырының деканы турган), Даштыкы ылдар институдунга башкылап ажылдап чораан.

1957 чылда «Аффиксальное глаголообразование в азербайджанском литературном языке» деп темалыг доктор диссертациязын камгалап алыр.

1940—1950 чылдарда баштайгы эртем-шинчилелдиг ажылдарын Севортян крым-татар болгаш турк дылдарның фонетиктиг болгаш грамматиктиг тургузуунга болгаш ниити түркологияга тураскааткан. Кзек ажылдары түрк дылдарның деңнелге грамматиказынга тураскааттынган (1955—1962).

1958 чылда Севортян «Түрк дылдарның этимологтуг сөстүүн» (ЭСТЯ; 1-8 тома, 1978—2008) тургузар ажылдың белеткел кезектерин кылып эгелей берген турган. Ол сөстүк ооң чуртталгазының кол ажылы болган.

1978 чылда чок боорунуң бертинде Севортян 1-ги томну үндүргеш, 2-ги томну парлаарынга белеткээш, 3-кү база 4-кү томнарны белеткеп бижип каан турган. Ол ажылын институттуң ажылдакчылары болгаш өөреникчилери эчизинге чедиген.


Кол ажылдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Грамматика турецкого языка. 1947.
  • Фонетика турецкого литературного языка. 1955.
  • Аффиксы глаголообразования в азербайджанском языке. Опыт сравнительного исследования. М., 1962.
  • Аффиксы именного словообразования в азербайджанском языке. Опыт сравнительного исследования. М., 1966.

Литература[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шөлүлгелер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Статья на сайте «Летопись Московского университета»