Перейти к содержанию

Ту Юю

Википедия деп сайттан

Ту Юю

кыд. 屠呦呦

Төрүттүнген хүнү: 1930 декабрьның 30(1930-12-30)[1][2][3] (94 хар)
Төрүттүнген чери:
Чурт:
Эртем сферазы: фармакология[d] биле традиционная китайская медицина[d]
Альма-матер:
Шаңңалдары:

Ту Юю́ (кыд. бөд. 屠呦呦, пиньинь: Tú Yōuyōu; 1930 чылда төрүттүнген) — кыдат фармаколог, кыдат үндезин эмнелге талазында специалист. 2015 чылда физиология болгаш эмнелге талазында Нобель шаңналын малярияга удур эм чогаатканы дээш алган, база ол ышкаш Ласкер шаңналын алган (2011).

1930 чылда Чжэцзян провинциязының Иньсянь деп черге төрүттүнген. 1951 чылда Бээжинниң университединиң эмчи факультединче кирип алган. 1955 чылда фармакология факультедин дооскан[4]. Ооң соонда ол кыдат үндезин эмнелгени өөренип турган.

1955 чылдан Ту Юю Кыдат үндезин эмнелге институдунга 2,5 чыл дургузунда өөренген[4].

Эртемде чедиишкиннери

[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1969 чылда Ту Юю «523 проектиниң» иштинге малярияга удур эм кылыр шинчилел ажылын чорудуп турган[4]. Үш чыл иштинде ооң удуртуп турган бөлүү 2000 ажыг бурунгу кыдат номнарны шинчилеп келгенинде чашпан (орус. полынь) деп эм оъттуң малярия эмнеп болур шынары тодараттынган. Ол малярияның плазмодийлерин эгелеп чыдырда-ла өлүрүп кааптар болган. Аңаа даянып, олар малярияга удур дээштиг эмни тыпканнар. 1979 чылда ол эмниң эмнээр шынарлары тодараттынган болгаш, кижиге кандыг-даа хора чок деп тургустунган. Оон бээр малярияга удур ажыглап, чыл санында 2 миллион кижиниң амы-тынын камгалап чоруур[5].

  • Лауреат Премии Ласкера (2011).
  • Нобелевская премия по медицине (2015)

Малярияга удур артемизинин деп эмни үндүргени дээш Ту Юю 2011 чылда Ласкерниң шаңналын алган[5].2015 чылда физиология болгаш эмнелге талазында Нобель шаңналын база малярияга удур эм чогаатканы дээш алган[4].