Эрги түрк бижии

Эрги түрк бижик (Көк-түүрк бижии, Орхон бижик болгаш Орхон-Эне-Сай бижии деп база адаттынар) дээрге амгы өйнүң 8-10 чүс чылдарында эрте түүрк күрүнелерниң девискээрлеринге эрги түүрк дылдың бижии кылдыр ажыглаттынып турган бижик.

Теҥри (дээр) дээр дыл эрги түрк бижии.

Таблица символов

Орхон-Эне-Сай үжүглел (делгерээн өйүнде)

Ажыглалы			Үжүк		Кириллик үжүк дүгжүрү болгаш адаары
ажык үннер					А, Э		/a/, /e/
					Ы, И		/ɯ/, /i/, /j/
					О, У		/u/, /o/, /w/
					Ө, Ү		/ø/, /y/, /w/
ажык эвес үннер	ажыглалы	(¹) — кадыг, (²) — чымчак ажык үннер биле			Б¹	/b/	Б²	/b/
					Д¹	/d/	Д²	/d/
					Г¹ (Ҕ)	/g/	Г² (Ғ)	/g/
					Л¹	/l/	Л²	/l/
					Н¹	/n/	Н²	/n/
					Р¹	/r/	Р²	/r/
					С¹	/s/	С²	/s/
					Т¹	/t/	Т²	/t/
					Й¹ 3	/j/	Й² 3	/j/
		чүгле (¹) — Қ биле чүгле (²) — К биле			Қ	/q/	К	/k/
		шупту ажык үннер биле			-Ч		/ʧ/
					-М		/m/
					-П		/p/
					-Ш		/ʃ/
					-З		/z/
					-Ң		/ŋ/
	катышкан үннер	+ ажык үннер биле			ИЧ, ЧИ, Ч		/iʧ/, /ʧi/, /ʧ/
					ЫҚ, ҚЫ, Қ		/ɯq/, /qɯ/, /q/
					ОҚ, УҚ, ҚО, ҚУ, Қ	/oq/, /uq/, /qo/, /qu/, /q/	ӨК, ҮК, КӨ, КҮ, К	/øk/, /yk/, /kø/, /ky/, /k/
		+ ажык эвес үннер биле			-НЧ		/nʧ/
					-НДЖ		/nʤ/
					-ЛТ, -ЛД		/lt/, /ld/
					-НТ, -НД		/nt/, /nd/
сөс аңгылакчызы					чок
(-) — чүгле сөс төнчүзүнде ажыглаттынар (3) — чамдык таварылгаларда Ч, ДЖ кылдыр база номчуп, бижип болур

Даштыкы шөлүглер

• Köktürkische Schrift, Türkische Runen
• Orkhon Inscriptions complete text