Үш Ыдыктыг Ховар Дээди Эртине
Үш Ыдыктыг Ховар Дээди Эртине: Будда, Дхарма, Сангха - буддист кижиниң кол камгалалы.
Үш Эртинеден авырал-камгалал дилээри тарина мындыг:
- Намо Гуруве
- Намо Буддая
- Намо Дхармая
- Намо Сангхая
(3, 7, 21, 108, оон-даа хөй катап номчуур)
Очулдурарга:
- Башкымдан камгалалды дилеп тур мен.
- Буддадан камгалалды дилеп тур мен.
- Будданың Өөредии - Дхармадан камгалалды дилеп тур мен.
- Дээди Лама Башкылардан камгалалды дилеп тур мен.
(3, 7, 21, 108, оон-даа хөй катап номчуур)
Кижи канчап буддийжи болу бээрил
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Үш Ыдыктыг Ховар Дээди Эртинелерден Авыралды алган соонда, кижи буддийжи кижи апаар. Авыралды алырын Лама кижи-биле азы сагылдыг улуг Башкы-биле чогуур ёзулалды кылгаш, буддийжи кижи болу берип болур. Авыралды алыры - буддийжи өске кандыг-даа сагылдарны алырынга үндезин болур. Карачал кижиниң кол буддийжи сагылдары мындыг болур:"Амылыгның амызын үспе, оорлава, мегелеве, уш-баш чок эр-херээжен харылзаа кылба, (арага-дарыг ишпе, кара-таакпы тыртпа база өске-даа) албыстадыр чүүлдер ажыглава".
Үш Ыдыктыг Ховар Дээди Эртинелер деп чүл
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Будданы, Дхарманы, Саңханы - Үш Ыдыктыг Ховар Дээди Эртинелер дээр. Бир эвес авыралды чүрээвистиң ханызындан хүлээп алган болзувусса, ынчан бис Улуг Өөредигни хүн-бүрүде амыдыралга боттандырарын кызыдып эгелээр бис.
"Будда" деп сөс чүнү илередип турар
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]"Будда" деп сөс Арыг Угаанның Чырык Байдалын илередип турар. Бодунуң угаанын долузу-биле арыглап алган болгаш бүгүле-чаагай буян-кежиктерниң - шуптузун бүде бээрин чедип апкан ындыг амытанны "Будда" дээр. Амылыг амытан бүрүзү Будда апарып болур.
"Дхарма" деп чүл
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Будданың Өөредиин "Дхарма" дээр. Мага-боттуң, аас-сөстүң болгаш угаанның бедик чүдүлге-сүзүк-биле кылганы бүгү-ле үүле-херектерин база "Дхарма" дээр. "Ёзулуг Дхарма" дээрге Үш биле Дөрт дугаар Алыс Шын болур.
"Саңха" деп чүл
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]"Саңха" - Арья деңнели чеде берген, азы куруг шынарны дорт көрүпкен, амытаннар. Чок болза Өөредигни хүн-бүрүде боттандырып турар болгаш Будданың айытканы орукту ёзулуг эдерип чоруур кижилер бөлүүн "Саңха" деп болур.
Дөзү
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Кол редактор Чамбел Лодой хелиң. Сарыг шажынны өг-бүлеге сагыырының талазы-биле ёзу-чаңчылдар. Тыва дылче очулга болгаш ном кылдыр белеткээни: Чочагар Моңгуш, Кызыл. 2007ч. 6 биле 12 арыннар.
- Геше Джампа Тинлей. Байкальские лекции 2008. Комментарий к Ламриму. Улан-Уде. 2009ч. Арын 224