Үүле хоойлузунуң дугайында судур

Үүле хоойлузунуң дугайында судур.

Судурнуң сөзүглели

Үүледен хостуг эвес амылыгларның эргилдези

Мынча деп дыңнаан мен. Бир катап, чыышка 1250 дыңнакчы олурда, хүндүткелдиг Ананда, холун тейлей туткаш, Бурган Башкыны үш катап эргээш, мөгейгеш, мынча деп айтырган: “Амгы караңгы үеде, кажан улустуң көвей кезии чөптүг эвес чүүлге тоомчалыг, Бурган Өөредиинге хүндүткел чок, ада-иезинге кичээнгей чок, кээргенчиг болгаш чадагай, а оларның аразында чамдыы дүлей, чамдыы согур, чамдыы үнү чок, чамдыы солуу, чамдыы дудуу, база көвей кезии өлүрүүшкүнге сундулуг үеде, шак мындыг байдалга чедирген чажыт, үндезин чылдагаанын канчаар билип алырыл, база кылган херээ кандыг уржуктарга чедирерил? Делегейде Хүндүткелдиг, тайылбырлап бээр силер бе?”

Делегейде Хүндүткелдиг мынчаар харыылаан: “Кичээнгейлиг дыңнаңар, мен Үүле Хоойлузун тайылбырлап берейн. Эрткен назындан дамчып келген Үүлезиниң түңнелинден чамдык улус кошкак, чамдыы бай-шыырак, чамдыы өөрүшкүлүг база чамдыы ядыы-түреңги. Силерниң келир назыныңарда аас-кежик биле чечектелиишкинни чедип алырынга өскерлиш чок дөрт дүрүм бар. Олар болза: ада-иезинге кичээнгейлиг болуру; Буддага, Дарымага база Саңхага хүндүткелдиг болуру; өлүрүүшкүнден ойталап, амылыглар хостаары; эът чииринден ойталап, холу бош болуру”.

Оон Будда Башкы Үүле дугайында Судурун уламчылаан: Чаяан-Салым дээрге эрткен үеде үүле-херээниң уржуктарының каттыжыышкыны-дыр. Сүзүк болгаш бо Судурнуң боттандырыышкыны силерге мөңге сайзырал биле чыргалды шаңнаар.

Үүле хоойлузун мынчалдыр тайылбырлаарын билип алыңар:

• Чазакка албан-дужаал ээлээр шыдалдыг болганыңар – эрткен назыныңарда Бурган Башкының тураскаалын тургусканының салдары-дыр. Бурган Башкының (тергиин) тураскаалын кудуп тура – бодуңарның (тергиин мага-бодуңарны) чаяап турганыңар ол, Татхагатты камгалап тура – бодуңарны камгалап турар силер.

• Хөй-ниитиниң дүжүмеди Бурган Өөредиин эдербес болза, ол оон хөй чедиишкинниг болуп шыдавас.

• Эрткен назында көвүрүг биле орук тудуунга дуза катканы – буттарыңар шылатпайн узун, херии орук эрттеринге дузалыг янзы-бүрү сөөртүкчү машина-балгаттың бар болурунуң чылдагааны болур.

• Лама-хууракка идик-хеп өргүүрү – келир үеде база дараазында назында хөй эки идик-хептиг болурунуң чылдагааны болур.

• Аштааннарга чем өргүүрү – келир назында хөй аъш-чемниг болурунуң чылдагааны болур.

• Түреп чоруурларга хамаарыштыр харам, хыныыр болуру – келир назында аштан, сооктан күштүг хилинчек көөрүнүң чылдагааны болур.

• Хүрээ-хиитке чем өргүүрү – келир назында улуг, делгем бажыңныг болурунуң чылдагааны болур.

• Хүндүткел-биле куңгурбаада Бурган Башкыга чечек сөңнээри – келир назында аас-кежиктиг, каас-чараш болурунуң чылдагааны.

• Эът чииринден ойталаары база доктаамал Бурган Башкыга чалбарыыры – келир назында угаан-сарыылдыг болурунуң чылдагааны.

• Бурган Өөредиин нептередири – келир назында эки кадайлыг болгаш оолдуг болурунуң чылдагааны.

• Хүрээ-хиитти туктар болгаш чаглактар-биле шимээри – келир назында эки дүгдежилгениң чылдагааны болур.

• Чааскаанзыраан, муңчулган улуска дузалыг болгаш энерелдиг болуру – келир назында эки ада-иелиг болурунуң чылдагааны.

• Куш аңнаары – келир назында өскүс болурунуң чылдагааны.

• Куш хостаары – келир назында хөй ажы-төлдүг болурунуң чылдагааны.

• Чечек таптаары – келир назында өнчү албазының чылдагааны болур.

• Амылыгларны өлүмден камгалаары – келир назында назыдаарының чылдагааны болур.

• Амылыгларның тынынга чедери – келир назында кыска назылыг болурунуң чылдагааны.

• Өскениң кадайын алыры – келир төрүмелинде кадай чок болурунуң чылдагааны.

• Ашаан хүндүлевези – келир назында дулгуяк болурунуң чылдагааны.

• Өөрүп четтиргенин илеретпези – келир назында кулданырының чылдагааны болур.

• Чажыт ынакшылдыг болуру – келир назында кадай чок болурунуң чылдагааны.

• Шынны соора илерээри – келир назында согур болурунуң чылдагааны.

• Куңгурбаада чуланы өжегээр өжүр үрери – келир назында эрни чирик болурунуң чылдагааны.

• Ада-иезин аттынары – келир назында дүлей, үнү чок болуп төрүттүнериниң чылдагааны болур.

• Бурган Башкының эдерикчилерин дорамчылаары – келир назында хокпак болурунуң чылдагааны.

• Өре-ширезин төлевези – келир назында шары азы аът болуп төрүттүнериниң чылдагааны.

• Өскелерге хора чедирип, мегелээри – келир назында ыт азы хаван болуп төрүттүнериниң чылдагааны.

• Лама-хууракка эът өргүүрү – келир назында хөй аарыгларның эдилекчизи болурунуң чылдагааны.

• Аарыг, кемдээшкинниг улуска эм өргүп, эмнээри – келир назында быжыг кадыкшылдыг болурунуң чылдагааны.

• Баък кылырда шудургузу – келир назында хоругдаттырарының чылдагааны.

• Күске, чылан үңгүрүн хөөрү – келир назында аштан өлүрүнүң чылдагааны.

• Хем, сугну өжегээр чүдередири – келир назында хоранналып өлүрүнүң чылдагааны.

• Кажарлаары, мегелээри – келир назында чааскаанзыргай болгаш аас-кежик чок болурунуң чылдагааны.

• Дарымага (Бурган Өөредиинге) хүндүткел чок болуру – келир назында үргүлчү аш чоруурунуң чылдагааны.

• Бурган Башкыга чалбарыг үезинде эът чиири – келир назында хан каккырарының (багай ханныг болурунуң – өске очулгада) чылдагааны.

• Бурган Башкының айыткалын чиик хүлээп, чогуур деңнелге сагывазы – келир назында дүлей болурунуң чылдагааны.

• Куңгурбаага эът өргүп салыры – келир назында оюлганныг болурунуң чылдагааны.

• Айыс-күжү садып тура, кажарлаары – келир назында баък чыттыг мага-боттуг болурунуң чылдагааны.

• Четки, дузак салып аңнаары – келир назында астырып өлүрүнүң чылдагааны.

• Чылдагаан чокка адааргаары, хүннээри – келир назында чааскаанзыралдың, чарлыышкынның чылдагааны болур.

• Садыг-саарылга азы ажыл-херек дугуржуп тура, кончаа сүрүп кажарлаары – чаңныкка соктурар азы отка өрттенириниң чылдагааны болур.

• Дайзынныг болуру – келир назында (дайзыныңар чораан) ытка ызыртыр азы чыланга шактырарының чылдагааны болур.

• Чүнү кылыр силер – ол силерге эглип келир, чүү силерниң-биле болуп турарыл – ол чөптүг кеземче-дир.

• Үүле часкан-дыр деп бодаваңар. Бо назында азы келир назында кылдынган херээңер уржуктарын чүъктээр дээш чурттаар силер. Бир эвес Бурган Шажынын боттандырганындан алыр тергиин түңнелдерге хамаарыштыр чигзинер болзуңарза, Бурган Башкының эдерикчилериниң аас-кежиктиинден көрүп болур силер.

• Эрткен үүлеңер келир салымыңарны тодарадып турар. Кылдынган үүле келир чуртталгаңарны хевирлээр. Бо Судурну бактаан – келир назында кижи болуп катап төрүттүнмес. Бо Судурну хүлээн – Алыс Шынның херечизи болур. Бо Судурну дүжүрүп бижээн – келир назында мандып-сайзыраар. Бо Судурну шыгжаан – чогумча чоктан хостуг болур. Бо Судурну суртаалдаан – келир назында сарыылдыг кижи болур. Бо Судурну номчаан – келир назында хүндүткелдиг болур. Бо Судурну тараткан – келир назында кижи төрелгетенниң баштыңы кылдыр соңгуттурар.

• Бо Судурга бүзүреп чоруур – чогумча чоктан чайлап, мөңге чыргалдың херечизи болур.

Үүле хоойлузу кезээде күүсеттинер, эки кылган ажылдың дүжүдү ол ояар эглир”.

Ананда болгаш өске-даа эдерикчилерге бо Судурну чугаалап тура, Делегейде Хүндүткелдиг база немээн: “Үүле Хоойлузунуң сан-түң чок чижектери хөй, мен чүгле кол-колун айыттым”.

Ооң соонда Ананда чугаалаан: “Караңгы шагның төнчүзүнге чедир кижилер назындан назынче Үүле Хоойлузун билбезинден дыка хөй кем-херек үүлгеткен, ынчалза-даа Бурган Башкының база дамчытканы бо Судурнуң ачызы-биле, Бурган Башкыга чалбарган соонда, бо Судурну дүжүрүп бижээн, номчаан, парлаан, тараткан – мөңге чогумча-биле шаңнадып, Амитабха Бурганның, Арьябала Бойду-Садының болгаш өске-даа Бурганнарның арыг ораннарынга барып саадаар”.

Ананданың сөглээн соонда, шупту сургуулдар болгаш Бурган Башкының сурукчулары дыңнаанындан өөрүшкүлүг болуп, хүндүткел-биле тейлеп, бо Судурну шыгжап чоруурунга даңгыраглап, боттарының өргээлеринче тарап чорутканнар.

Медээниң дөзү

1. " Алган дөзү: “Духовный мир” сайтызы - http://spiritual.ru/lib/su_karma.html” (чедимчок шөлүг)