Моррисон, Тони

Википедия деп сайттан

Тони Моррисон

Төрүмел ады англ. Chloe Ardelia Wofford[4]
Төрүттүнген хүнү 1931 февральдың 18(1931-02-18)[1][2][3][…]
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 2019 августтуң 5(2019-08-05)[5][4][6][…] (88 хар)
Мөчээн чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ писательница, романистка, либреттистка, преподавательница университета, поэтесса, детская писательница, чтец аудиокниг, редактор
Жанр афроамериканская литература
Чогаадыкчы дылы Англи дыл[9][10][11]
Шаңналдары
командор ордена Искусств и литературы кавалер ордена Почётного легиона Президентская медаль Свободы
Нобелевская премия по литературе

премия Нормана Мейлера[d] (2009)

Национальная гуманитарная медаль США

Медаль канцлера Вандербильдского университета имени Николса[d] (2013)

Награда оклендского ПЕН-клуба имени Джозефины Майлз[d] (2013)

премия Джанет Хайдингер Кафки[d] (1977)

Американская книжная премия[d] (1988)

книжная премия Анисфилд-Вулф[d] (1988)

Пулитцеровская премия за художественную книгу[d] (1988)

Хелмеричская премия[d] (1988)

премия «Общее благо» за выдающиеся заслуги[d] (1989)

Джефферсоновская лекция[d] (1996)

NAACP Image Award за лучшее произведение художественной литературы[d] (2004)

Живая легенда Библиотеки Конгресса[d] (2000 апрель)

Зал славы женщин Огайо[d] (1982)

медаль Лэнгтона Хьюза[d] (1981)

Зал славы Нью-Джерси[d]

почётный доктор Университета Париж IV Сорбонна[d]

почётный доктор Оксфордского университета[d]

почётный доктор Женевского университета[d]

премия Библиотеки Конгресса за американскую художественную литературу[d] (2011)

литературная премия Карла Сэндберга[d] (2010)

National Book Critics Circle Award for Fiction[d]

Премия Ивана Сандрофа за заслуги[d]

Audie Award for Narration by the Author[d]

Coretta Scott King Award[d]

почётная степень Спелманского колледжа[d] (1978)

Хол үжүү Хол үжүү

То́ни Мо́ррисон (англ. Toni Morrison; төрүттүнгенде — Хло́я Арде́лия Уо́ффорд, англ. Chloe Ardelia Wofford[12]; 18 февраль 1931, Лорейн, Огайо — 5 август 2019) — американ чогаалчы. 1993 чылда литературада Нобель шаңналының эдилекчизи.

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шын ады — Хлоя Арделия Уоффорд (англ. Chloe Ardelia Wofford), Огайонуң Лорейнге төрүттүнген. Ажылчын-өг-бүлениң дөрт ажы-төлунүң 2 дугаары. Чажындан номчуурунга ынак турган, ооң ынак чогаалчылары Джейн Остин биле Лев Толстой. Ооң адазы сварщик кижи турган, хостуг үезинде ол Американың негр чурттакчыларының дугайында хөөрээринге ынак турган, ынчангаш-ла боор Хлояның соонда чогаалдарында ол тема калбаа-биле чыртыттынган.

1949 чылда Моррисон Говард Университединиң «англи дыл база литература» деп эртемниг дооскан. 1953 чылда университет дооскан, а 1955 чылда Корнелл университединге магистратура дооскаш, Хьюстонда Мурнуу Техастың университединге англи дыл башкылай берген. Ооң соонда Ховардче катап ажылдап чедип келген.

1958 чылда ямай архитектор Гарольд Моррисон-биле (Harold Morrison) өгленип алган. Тони биле Гарольд ийи ажы-төлдүг болганнар. 1964 чылда олар чарылганнар. Ооң соонда Тони Сиракьюсче көже бергеш, аңаа «Random House» деп эртем сеткүүлдериниң редактору апарган. Бир чыл бичии ажыг болганда ол-ла ном үндүрер черниң Нью-Йоркта кол офизинче шилчиттирген. База ол үеде ол Йель университединге болгаш Бард Колледжинге башкылап турган. Редакторлап ажылдап турар үезинде афро-американ чогаалчыларның чогаалдарын делгереткен.

1983 чылда Тони Моррисон ном үндүрер черден чорупкан. 1984 чылда Олбаниде Нью-Йорк штаттың университединде Альберт Швейцер кафедразының профессору апарган. 1989 чылдан тура Принстон университединге Роберт Ф. Гоен кафедразынга ажылдап турган. 2006 чылда хүндулүг дыштанылгаже унген.

Тони Моррисон Нью-Йоркка 2019 чылдың август 5-те чок болган[13].

Чогаадыкчы ажылы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Чогаалдар бижип эгелээринге ону Говард университединге сургуул чогаалчыларның чыглып турган чыыжынга бир катап келгеш, көк өңнүг карактарлыг болуксап турган негр уруг дугайында чечен-чугаазын бараалгатканы улуг салдарлыг болган. Соонда барып «Эң ак-көк карактар /Самые голубые глаза» (1970) деп романын аңаа даянып бижээн.

1972 чылда «Сула» (англ. Sula) деп аныяк негр уругнуң берге салым-чолун бижээн романы үнген. 1973 чылда ол романы Американың Национал ном шаңналынче саналдаттынган.

1987 чылда «Ынакшаан кызы / Возлюбленная» (Beloved) деп романы үнген, ол 1988 чылда Пулитцер шаңналын алган.

Парлаан чогаалдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Романнары
Чаштарга литература
  • Who’s Got Game?: The Mirror or the Glass? (to be released in 2007)
  • Who’s Got Game?: Poppy or the Snake?, (2004)
  • Who’s Got Game?: The Ant or the Grasshopper, (2003)
  • Who’s Got Game?: The Lion or the Mouse?, (2003)
  • The Book of Mean People, (2002)
  • The Big Box, (2002)
Чечен чугаалары
  • «Recitatif» (1983)
Шиилери
  • Dreaming Emmett (performed 1986)

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Литература[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]