Эрги уйгур бижик

Эрги уйгур бижик дээрге эрги уйгур (түрк дылдыг аймак) болгаш моол чурттарның бижиир алфавиди.

Эрги уйгур бижик согдий бижиктен укталган, ону түрк үннерни бижииринге таарыштырып эде кылган.

Согдий алфавит-биле деңнээрге, уйгур бижикти оң талазындан солагай талазынче эвес, кырындан адаанче бижиир кылдыр кылган.

Христианство болгаш буддизмден исламче шилчий бергеш, уйгурлар XI—XII чүс чылдан тура араб алфавиттиң өскерткен «чагатай» деп вариантызын ажыглай бергеннер. XVI чүс чылда араб алфавит эрги уйгур бижикти долузу-биле үндүр кызыпкан. Уйгур бижикке бижээн сөөлгү документилер XVIII чүс чылга хамааржыр, а сарыг уйгурлар эрги уйгур бижикти XIX чүс чылга чедир ажыглап чорааннар.

XII чүс чылдың төнчүзүнде моолдар эрги уйгур бижикке даянып, моол бижикти үндезилеп кылганнар, ооң соонда ойраттарның тодо-бичиги, мачы кыдаттарның бижии база эрги уйгур бижикке үндезилеп тургустунган. Олар амгы үеде ажыглаттынып чоруур.

уйгур дээн эрги уйгур бижик.

Алфавит

чуруктар

• 
  Yuan Dynasty Buddhist inscription written in Old Uyghur on the west wall of the Cloud Platform at Juyongguan
• 
  Yuan Dynasty Buddhist inscription written in Old Uyghur on the east wall of the Cloud Platform at Juyongguan
• 
  Уйгур кижи болгаш алфавиттери

Үндезини

• Old Uyghur Alphabet on Omniglot
• Old Uyghur alphabet and Orkhon Turkic alphabet
• photos of the original text fragments written in Old Uyghur script discovered at Turpan Archived 2013-01-18 at the Wayback Machine