Баишев, Гавриил Васильевич

Википедия деп сайттан

Гавриил Васильевич Баишев

Төрүттүнген хүнү 1898
Төрүттүнген чери
Ажыл-херээ чогаалчы, лингвист, тюрколог

Гавриил Васильевич Баишев (литературлуг ады Алтан Сарын) – якут чогаалчы, шүлүкчү, лингвист-тюрколог.

1898 чылда Якутияның Жабыльск суурга төрүттүнгеш, аңаа-ла эге школаны дооскан.

1917 чылда Якутскунуң почтаның телеграфиязының конторазынга өөреникчилей берген. 1918 чылдан 1921 чылдарга чедир Амга суурнуң почтазынга ажылдап турган. Националистчи бодалдары-биле 1921-1922 чылдарда болуп турган тура-халыышкынга киржип тургаш, амнитияга (хосталгага) таварышкыже чаштынып турган. Якутскуга "Саха Омук" болгаш "Саха Кэскилэ" бөлүктерниң кежигүнү болгаш секретары болуп ажылдап чораан.

1924 чылдан 1928 чылга дээр Ленинградтың чөөн дылдар институдунга өөренип чораан. Аңаа өөренип тургаш орус дылче В.Н. Васильевтиң бижидип кааны "Ала Булкун" деп олонхозун очулдуруп турган. Баишев Якут алфавит кылыр бөлүктүң кежигүннериниң аразынга кирип турган. Якут бижик комитединиң эртем талазы-биле секретары[1][2].

Якут дылга хамаарылгалыг аңгы-аңгы реформаларның автору.

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. Я. В. Васильков, М. Ю. Сорокина (составители). БАИШЕВ (Алтан Сарын) Гавриил Васильевич (1898-?) // Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991). — СПб, 2003. — (Петербургское востоковедение).
  2. В.Н. Протодьяконов (составитель). Гавриил Васильевич Баишев -- Алтан Сарын. Песнь девяти небес (избранное). = Алтан Сарын -- Тоҕус этиҥ тойуга. — Якутск: НКИ "Бичик", 1998. — 3000 экз.

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]