Витман, Ирина Ивановна

Википедия деп сайттан

Ирина Ивановна Витман

Төрүттүнген хүнү 1916 июньнуң 30(1916-06-30)
Мөчээн хүнү 2012
Чурт

Ирина Ивановна Витман (30 июнь 1916 чыл, Москва2012 чыл, Москва) — совет, россий чурукчу, пленэрной живопистиң мастери, ССРЭ-ниң Чурукчулар Эвилелиниң кежигүнү (1948).

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1916 чылда Москвага төрүттүнген. Адазы — орусчаан латыш — Иван Иванович Витман, инженер. Иези — Сусанна Эмилиевна, француз ызыгууртаннар уктуг, оказавшихся Россияда Француз революция соонда, филолог, BOKC'a сүмелекчизи. Акызы — Андрей Иванович Витман — астрофизик[1]. Бичии чораан үелерин Парижке эрттирген, кырган-авазы ону водила музейлер биле делгелгелер. Там она прониклась духом француз живописи, а посетив мастерскую скульптора Д.Ф. Цаплин решила стать чурукчу.

1930 чылдарның эгезинде Ленинградка полиграфия техникумунуң белеткел курстарынга бодунуң келир үениң ашаа — Алексеем Соколовым чурукчу-биле таныжып алган[2].

1936 чылда Исаак Бродский, Бүгү Россияның Уран чүүл Академиязының ректору, Ирина биле Алексейниң ажылдарын көрген соонда, иелээ өөредилгеже принимает. 1941 чылда Алексей фронтуже эки турачылап чоруптар , Ирина Ленинградка артып каар. Студентилер служили пожарными, дайзынның бомбалаашкынының соонда крышадан кыпсыр бомбаларны дүжүр октап турар. Ол ажыл дээш Витманга «Герой пожарной службы» ат тывыскан турган. «За оборону Ленинграда» медаль-биле шаңнаткан турган.

1942 чылда институттан Ирина Витман Самаркандче чайладыр көшкен, где, соок база аштаан Ленинград соонда ол Узбекистанның чырык чаражын магадал-биле бижип турган: эрги Самарканд, ооң солун кишлактары мөңге чинарлар, элчигеннер биле тевелер, тоолчургу чайханалар, экижидер ёзулалдар ээлдек аянныг хептери узбектер.

1944 чылда Ирина Витман Москваже ээп чанып келген, Суриков институду шилчип турар база ону Александр Осмёркин мастерскаяга диплом ажылын «Метро. Эскалатор» доозар. 1948 чылдан И.И. Витман – ССРЭ-ниң чурукчулар эвилелиниң кежигүнү.

Элээн улуг ажылдары Витман, бодунче кичээнгей салган, «Цирк. Ирина Бугримова» (1950) база «Пушкин-лицеист в Царскосельском парке» турган (1954)[3].

1954—1956 чылдарда Витман Кур черлерге ажылдап турган. Ол чырык чугула үе болган, отмеченный чурукчу чогаадылгазында рождением чаа образов. Сөөлүнде барып, бодунуң Мордовияга аян-чорук үезинде (1958 чыл), Казахстанга, Вьетнамга (1969—1970 чылдарда) ооң шупту ажылдары были отмечены обостренным каасталга чувством цвета, улуг колористической күжениишкин, үргүлчү база шудургу образа дилээри.

Чыл санында москваның, республиканың база бүгү-эвилелдиң делгелгелериниң хөй киржикчизи. Персоналдыг делгелгелер Москвага база Россияның өске хоорайларынга, а оон аңгыда кыдыг-кызыгаарда бооп эрткен. Россияның уран чүүл Академиязының алдын медаль-биле шаңнаткан турган (2010).

2012 чылда Москвага чок болган.

Ирина Ивановна Витман ажылдарын представлены в собрании Күрүне Третьяковской галереи, Орус күрүне музейи, в Мордовской картинной галерее, в частных собраниях России,СНГ чурттары, АКШ, Франция, Германия, Япония, Италия база өскелер[4].

Өг-бүле[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Ашаа — Алексей Дмитриевич Соколов (1912—2004), РСФСР-ниң алдарлыг чурукчузу[2].
  • Уруу Марина (1939—1992) — театр чурукчузу, Валерий Левентальдың кадайы[5].
  • Уруунуң уруу Екатерина Валерьевна Левенталь (1965 төр.) — чурукчу[2].

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]