Дииң

  Дииңнер (лат. Sciurus) — дииңнер аймааның хемирикчилер хевири. Sciurus деп хевирге Европа, Соңгу болгаш Мурнуу Американың база Азияның өй-тап климаттыг кезээнде чурттап турар 30 ажыг хевирин хамаарыштырып турар.

Ниити билиглер

Узун мага-боттуг, узун селбегер кудуруктуг, узун кулактарлыг, караңгы-хүрең өңнүг болгаш ижин талазы ак боор. Делегейниң кайы-даа булуңнарында бар, чүгле Австралияда олар чок. Дииң үнелиг кештиг амытан.

Дииңнерниң онзагай чүүлү — оларның кыш удур тоорукту үүжелеп алыры болур. Дииңнерниң чамдык хевирлери тоорукту черге хөөр алыр, өскелери — ыяштарда коңгулдарга шыгжап алыр. Дииңнерниң кезек хевирлериниң уттуучал болганы-биле черге хөөп каан үрезиннеринден чаа ыяштар өзүп көвүдеп турарын эртмеденнер демдеглээн.

Колдуу белок, углеводтар и үстер биле байлак үнүш аймаа-биле чемненир. Дииңнер чүнү-даа чиир боор: тоорук сайы, үрезиннер, чимистер, мөөгүлер болгаш ногаа аймаандан өске чем кылдыр курт-кымыскаяк, чуургалар база улуг эвес куштар, пагаларны чиир.

Бөлүктээри

Азый (Sciurus vulgaris)

• Дииңнер хевири (Sciurus)
  • Дииң Аберта (Sciurus aberti)
  • Гвиан дииң (Sciurus aestuans) , азы бразиль дииң
  • Дииң Аллена (Sciurus alleni)
  • Персид дииң (Sciurus anomalus) , азы кавказ дииң
  • Аризон дииң (Sciurus arizonensis)
  • Алдын ижинниг дииң (Sciurus aureogaster)
  • Каролин дииң (Sciurus carolinensis)
  • Дииң Коллье (Sciurus colliaei)
  • Дииң Деппе (Sciurus deppei)
  • Оттуг дииң (Sciurus flammifer)
  • Сарыг боостаалыг дииң (Sciurus gilvigularis)
  • Кызыл кудуруктуг дииң (Sciurus granatensis)
  • Бора-сарыг дииң (Sciurus griseoflavus)
  • Барыын бора дииң (Sciurus griseus)
  • Боливия дииңи (Sciurus ignitus)
  • Амазоннуң кызыл дииңи (Sciurus igniventris)
  • Япон дииң (Sciurus lis)
  • Наярит дииң (Sciurus nayaritensis)
  • Дилгизиг дииң (Sciurus niger) , азы кара дииң
  • Петерстиң дииңи (Sciurus oculatus)
  • Анд дииңи (Sciurus pucheranii)
  • Перунуң кызыл дииңи (Sciurus pyrrhinus)
  • Ричмондунуң дииңи (Sciurus richmondi)
  • Санборн дииңи (Sciurus sanborni)
  • Мурнуу Амазон дииңи (Sciurus spadiceus)
  • Гуаякиль дииңи (Sciurus stramineus)
  • Шокар дииң (Sciurus variegatoides)
  • Анаа дииң (Sciurus vulgaris), векша
  • Юкатан дииңи (Sciurus yucatanensis)

Чуруктар

• 
  Чаштынып чыдар дииң
• 
  Холдан чемгерип өөреткен дииң
• 
  Дииң, мурнундан тырттырган чурук
• 
  Долгандыр көрзүнүп турар дииң
• 
  Чемненип олурар дииң
• 
  Тоорук-биле ойнап турар дииң
• 
  Дииң

Литература

• Davidson, Alan. Oxford Companion to Food (1999), «Squirrel». p. 750. ISBN 0-19-211579-0 (англ.)

Шөлүглер

• Белка в народных поверьях // ec-dejavu.ru