Королев, Александр Федорович

Википедия деп сайттан

Королев, Александр Федорович — Афган дайынынныӊ киржикчизи. Капитан. Бирги мотострелоктуг батальоннун командири. Панджшер операциязынга амы-тынындан чарылган. Кызыл Сылдыс ордени биле шаӊнаткан.

Допчу-намдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Александр Королев 1955 чылдыӊ январь 10-да Киргизияныӊ Калининское суурга тѳрүттүнген. Чалыы чылдарында шериг ужудукчу болурун күзеп чораан, ынчалза-даа үези келирге эмчи эртип шыдавайн баргаш, шериг офицер болурун шиитпирлеп алган. Улуг класстарга күзели дам күштелген. 1972 чылда Алма-Атаныӊ Дээди ниити шериг командирлер училищезинче ѳѳренип кирген. 1976 чылда училищени дооскаш, Германияда турар совет шериг кезээнче чоруттурган турган. Анаа беш чыл ишти хүлээлгезин эттирген. 1981 чылдыӊ күзүнүнде Туркестан шериг округунче шилчиттинген. Ол черге 1984 чылдыӊ мартка чедир штаб начальниги, оон Термезке турган 4 дугаар мотострелковый дивизиянын 365 дугаар гвардейжи мотострелоктуг полктун бир дугаар батальонуннуӊ командири хүлээлгени күүседип турган. 1984 чылдыӊ апрель 30-де Панджшер операциязынга дайызын биле сегиржип алыышкынга баштай балыглаткаш, тулчуушкунну баштаарын уланчылап тургаш, ийи дугаар балыглаткаш, амы-тынын оскунган. Ажаап каан чери Калуга облазыныӊ Балабаново хоорайда.

Сѳѳлгу тулчуушкуну.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1984 чылдын апрель 28-те Королевтуӊ баштап чораан батальону Афганистанныӊ Паджшер кашпалынга чаа-ла болган тулчуушкуннардан ээп кел чорааннар. Хенертен баштаар черден дужаал келген: «Катап эгеш, Панджшер кашпалындан ырак эвесте Хазара кашпалында Ахмат Шах Масудтун чепсек шыгжамырын эжелеп, узуткаар. Бир ротазы четпес, туруп-могапкан батальон ол чигзинчиг дужаалды күүседиири-биле Панджшер кашпалындан дедир ѳскепкеннер. Кажан батальон Хазара кашпалынга чоокшулап келгенде, апрель 29, 30 хүннери турган. Королев шериг чурум аайы-биле баштаткан роталарын чамдыызын даг кыры биле камгалал кылдыр, а кол кезээн кашпал ишти биле чоруур кылдыр удуртуп чораан, ынчалза-даа үстунден келген далаш дужаал шупту чүвени будап каапкан: «Май бир байырлалын уткуштур, баштаар чер шимчээшкиниӊер дургедедиирин негеп тур! Даг кырында улузуӊарны бадыргаш, шимчээшкиниӊерни дүргедедип, май бир байырлалында даалганарны доозуӊар!» Полк командири Суманга батальоннун командири Королев ол дужаал күүсеттинмес, чүге дээрге батальон даглардан камгалал чок шимчээшкин кылырга онза айыылдыг! - дээрзин дыннаткан. Суман аныяк командир биле чѳпшээрежип, үстүнде баштаар черже ол дугайын дыӊнадыырга, олар Суманныӊ бодун командылаар эргезин казып каапкаш, Королевка ол мелегей дужаалды күүседиирин негээннер. Королев дужаалдын шын эвезин медереп билзе-даа, дужаалдан ойталаар арга чогу биле Хазара кашпалынче даглардан камгалал чок кириптерин шериглеринге дужааган. Ахмат Шах Масудтуӊ моджахеттери оларны кашпал иштинче кирип кээрин манап, дагларда бедиктенип алган манап турганнар. Королев баштаан батальон кашпалга кирип кээп, ханылай бээрге, кедег бажында олурган дайызыннар дѳрт талазындан улуг пулемёт, гранадаметтар биле боолап кирипкеннер. Адышта дег кѳстүп турган бистиӊ шериглер хѳйү биле ѳлүп турза-даа, чеди шак ишти удурланып келгеннер. Мырыӊай имиртиӊней бергенде дуза кээр аргалыг болган. Шак ындыг мелегей, далаш дужаалдыӊ ужурунда аныяк командир Королев база ооӊ баштаан шериглери хѳй кезии чок болганнар. Бүдүн Афган дайынында эӊ чидириглиг тулчуушкун ол болган. (чус ажыг кижи. Батальоннуӊ чартыы) Чаӊгыс ѳѳрүнчүг чүве: бүзээлеткен бистиӊ шериглеривис тѳнчүзүнге чедир дүжүп бербейн барганы.

Шаӊналдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

ССРЭ-ниӊ Дээди чѳвүлелиниӊ айтыышкыны-биле капитан Королевтуӊ маадырлыг чоруу дээш Кызыл Сылдыс биле шаӊнаан дужаалды үндүрген. (чок болганда)

Шѳлүглер.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]