Куделли, Прасковья Францевна

Википедия деп сайттан

Прасковья Францевна Куделли

Төрүттүнген хүнү 1859 октябрьның 26(1859-10-26)
Мөчээн хүнү 1944 майның 26(1944-05-26) (84 хар)

Прасковья Францевна Куделли (1859 чыл1944 чыл) — Россияда революсчу шимчээшкининиң ажылдакчызы; РСДРП(б)/КПСС кежигүнү 1903 чылдан.

Партия төөгүзүнүң ряд ажылдарының автору. Ленин ордени-биле шаңнаткан турган.

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

14 октябрь (чаа стиль-биле 26 октябрь) 1859 чылда Екатеринодар хоорайга, бо үеде Краснодар, эмчи өг-бүлеге төрүтүнген.

1878 чылда Дээди херээжен курстар кирген (Бестужевские) Петербургта, марксист өөредиг-биле эң-не баштай таныжып алган. Н. К. Крупская-биле кады улуг-хүнде школага Невской таңныыл кезээнге башкылап турган, революсчу пропаганданы ажылчыннар аразынга чорудуп турган. Крупская Ленин дамчыштыр таныжып алган. 1901 чылдан «Искрой» кады ажылдап турган. 1903 чылда большевиктер партиязынче киргеш, удаваанда ол Тульск комитединиң кежигүнү апарган РСДРП(б) база Таммерфорсской партия конференцияның делегады апарган. Бир дугаар орус революцияның чылдарында Петербургтуң комитединиң кежигүнү турган РСДРП(б), I Бүгү Россияның херээженнер съездиниң киржикчизи апарган. 1912 чылда солун «Правда» ажылдакчызы болуп турган. 1914 чылда Прасковья Куделли журнал «Работница» бир үндезилекчизи апарган.[1]

Февраль революциязы соонда, шөлүлгеден Петроградче ээп келгеш, революсчу ажылче кирген, РСДРП(б) Петербург комитединиң агитатору турган. Март-апрель 1917 чылда «Известия Петроградского Совета рабочих и солдатских депутатов» солун-биле кады ажылдап турган, бо-ла чылдың майдан эгелеп «Правды» редакцияга секретарлап ажылдап эгелээн. Прасковья Францевнаның киржилгези-биле «Работница» журналдың үндүрүлгези катап эгелээн, ол ооң редакция коллегия тургуузунче кирген. Күс эгезинде 1917 чылда культура-чырыдыышкын комиссия Невской район думазы удурткан, ооң соонда Петербургтуң комитет партия культура-чырыдыышкын комиссиязының секретары турган.[1]

П. Ф. Куделли Октябрь революциязының киржикчизи турган. 1922 чылдан петроградтың Истпартом эргелекчилеп ажылдап турган, партияның төөгү эртем-шинчилел ажыл-чорудулгазын кылып турган. «Красная летопись» журналдың редактору турган, «Работница», «Работница и крестьянка» журналдарның редколлегия кежигүнү. XVI база XVII съездилерниң делегады турган ВКП(б).

1933 чылдан пенсияга турган. Ада-чурттуң Улуг дайынының бүзээлээшкин чылдарында Ленинграда турган.

26 май 1944 чылда Ленинградка чок болган. Серафимовское чевегге орнукшуткан.

Бестужевский курстар бажыңында тураскаал самбыра тургускан (архитектор Торич Л. М.) допчузу дараазында:[2] Майык:Начало цитаты «Мында 1885 чылдан 1918 чылга чедир Дээди херээженнер (Бестужевские) курстары турган, өөренип турган: Н. К. Крупская, А. И. Ульянова, О. И. Ульянова, К. Н. Самойлова, П. Ф. Куделли, Л. А. Фотиева база өске Россияның революсчу шимчээшкинниң сураглыг киржикчилери» Майык:Конец цитаты

Чогаал[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • В. М. Карелина. Работницы в гапоновских обществах // Работница в 1905 г. в С.-Петербурге: Сб. ст. и воспоминаний под ред. П. Ф. Куделли. — Л.: Прибой, 1926.
  • М. М. Эссен Ф. Куделли в книге: Славные большевички, М., 1958.

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]