Куулар, Доржу Сеңгил оглу
|
Доржу Сеңгил оглу Куулар | |
|---|---|
| Төрүттүнген хүнү | 1932 августтуң 1 |
| Мөчээн хүнү | 2007 ноябрьның 22 (75 хар) |
| Чурт | |
.svg){kind=small}
Доржу Сеңгилович Куулар (август 1, 1932 – октябрь, 2007) — тыва эртемден, профессор, литература төөгүчүзү, критик болгаш филология эртемнериниң доктору. Тыва АССР-ниң эртеминиң алдарлыг ажылдакчызы, РСФСР-ниң улус өөредилгезиниң тергиини. «Күш-ажылга алдар-хавыяазы дээш», «Росияның профэвилелдериниң 100 чылдааны», «М.А.Шолоховтуң төрүттүнгенинден бээр 100 чылы» болгаш К.Д.Ушинский аттыг медальдар-биле, Тыва АССР-ниң Дээди Совединиң Президиумунуң Хүндүлүг бижии-биле шаңнаткан. Тыва Республиканың «ХХ вектиң тергиин кижилери» деп хүндүлүг номунче кирген[1].
Намдары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Д.С.Куулар 1932 чылдың август 1-де Тыва Арат Республиканың Чөөн-Хемчик кожууннуң Хөндергейге төрүттүнген. Ол ортумак өөредилгени Хөндергей эге школазынга, Чадаананың чеди чыл, Кызылдың 2 дугаар школаларынга алган. 1951–1955 чылдарда Абаканда күрүнениң башкы институдунуң төөгү, дыл факультединге өөренип турган. 1969 чылда ССРЭ-ниң Эртемнер академиязының М.Горький аттыг Делегей литературазының институдунуң аспирантуразын дооскан[2][3].
1955-1971 чылдарда Тываның дыл, литература болгаш төөгүнүң эртем шинчилел институдунга аас чогаалы-биле болгаш чечен чогаал секторунга эртем ажылдакчызындан эргелекчиге чедир ажылдаан. 1971 чылдан тура Кызылда күрүнениң башкы институдунга башкылап, тыва дыл, чогаал кафедразын эргелекчилеп, институттуң эртем талазы-биле проректору бооп ажылдан. 1995-2007 чылдарда Тываның Күрүне Университетидиниң тыва филология кафедразынга профессор башкы болуп ажылдаан[2].
Доржу Сеңгилович тыва улустуң аас чогаалын, тыва чогаалдың төөгүзүн, ооң теориязының дугайында ажылдарны бижээн. Оон аңгыда, эртем-шинчилел болгаш чогаал ажылынга хамаарышкан хөй-хөй номнарны үндүрген, оларның иштинде «Ачыты Кезер-Мерген», «Кыс-Халыыр», «Тыва улустуң тоолдары» 4-7 дугаар үндүрүлгези, «Тыва поэзия», «Тыва чогаал», «Тыва улустуң аас чогаалы», «Төөгү болгаш амгы үе» дээш оон-даа өске номнары парлаттынган. Ооң ажылдары тыва, орус, моол, поляк дылдарда үнген.
Дөс
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- ↑ В Кызыле откроется мемориальная доска литературоведа Доржу Куулара – tuva.asia
- ↑ 2,0 2,1 «Тываның чогаалчылары / Писатели Тувы» 2000 чылда үнген ном
- ↑ 80 лет со дня рождения филолога Доржу Сенгиловича Куулара
|
Бо дээрге белеткеп каан чүүл-дүр. Эдип база немеп тургаш, ук төлевилелге дузалап болур силер. |