Кымытваль, Антонина Александровна

Википедия деп сайттан

Антонина Александровна Кымытваль

Төрүттүнген хүнү 1938 апрельдиң 22(1938-04-22)
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 2015 октябрьның 29(2015-10-29) (77 хар)
Мөчээн чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ поэтесса, писательница, редактор
Чогаадыкчы дылы Орус дыл[1] биле чукотский язык[d]
Шаңналдары
орден «Знак Почёта» медаль «За трудовую доблесть»

Антонина Александровна Кымытваль (чук. Кымъытваал — «червячок»; 1938 чылдың апрель 22 РСФСР, Анадыр район, Мухоморное суур. — 29 октября 2015 чылдың октябрь 29-та, Абинск, Россия) — чукот совет шүлүкчү.

Допчу намдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Анадыр районунга, Мухоморное суурга, иви азыракчызы кижинниң ѳг-бүлезинге тѳрүттүнген. Баштай ады Руль-тынэ, ынчалза-даа ийис акызы чок болурга, ава-ачазы уругну ѳскээр адап алганнар. Эртежик ѳскүс калгаш интернатка ѳскен. 1958—1959 чылдада Анадырның башкы училищезинге ѳѳренип турган. Дооскаш Усть-Бельдиң Кызыл ярангазынга ажылдап кирген. Ол үеде-ле «Дальний Восток» журналга уругнуң шүлүктери парлаттынып эгелей берген. «На Севере Дальнем» альманагка база область солуннарынга база.
1957 чылда чукот-эскимос ансамбльдиң составынга Кымытваль Москванның VI Делегейний аныяктар болгаш сургуулдар фестивалинге четкеш келген.
1960 чылда Антонина Кымытваль Хабаровскинниң Дээди партия школазынче ѳѳренип кирген. Дооскаш «Советская Чукотка» солуннуң редакторуннуң оралакчызы кылдыр ажылдаан.
1960 чылда Магаданга А. А. Кымытвальдың «Песни сердца» - деп бир дугаар ному үнген. (Линлин’ин грэп) Чукот дылга.
Ийи дугаар шүлүктер чыындызы «Тебе» (Гыныкы, 1969 г., ору дылче очулгазы В. Сергеев) номчукчуларга сеткил-сагыштың лириказын ажыткан. 1966—1967 чылдарда Антонина Кымытваль Москванның Дээди литературлуг курстарынга ѳѳренген. 1968 чылда чаштарга бир дугаар шүлүктер чыындызы үнген «Кто это?», оон «Непоседа» (1974), «О чём поёт бубен» (1977), «Это праздник весёлый — кильвей» (1980), «Встреча с Умкой» (1983), «Как построить ярангу» (1987).
Ол чылдарда Антонина Кымытвальдың магаданның кукла театры биле чогаадыкчы харылзаазы улгаткан. Ол театрга бижээн шиилери: «Олень — Золотые рога», «Праздник Солнца», шиилер чукот тоолдардан укталган. 1978 чылда «Октябрь» - деп шүлүүнге Давид Тухманов ыры чогааткан. Ол ырыны Софией Ротару ырлап чораан. «Поёт София Ротару» (1979, 1982), ырыны колдуу радио, телевидениеге ырлап турган. Дараазында уруг «Слушая музыку» (Палёмтэлма типъэйн’эн, 1972) - деп чыындызын чырыкче үндүрген. Чогаалдарынның кол үнү дараазыында шүлүктерде сиңген: «Мой любимый цветок» (Гымнин ы’лгытын’ын, 1982), «Под крылом моей яранги» (1985), «Полярная муза» (1987). Чукот болгаш орус дылда 10 шүлүктер чыындызы үнген. Чогаалчынның шүлүктерин Францияга, Германияга, Японияга, Азияга, Африкага парлап, ол чуртарның дылынче очулдурган.
Антонина Кымытваль чуртунга хѳй чоруп, тоолдарны, ырыларны, тоолчургу чугааларны бижип турган.
«Знак Почёта» ордени база медаль «За трудовую доблесть» биле шаңнаткан. 1990 чылда «Как построить ярангу» (Москва, 1987) ному дээш Г. Х. Андерсенниң Хүндүлүг бижии-биле шаңнаткан, ЮНЕСКО тывысканы биле. 1962 чылдан тура Чогаалчылар Эвилелинниң кежигүүнү.
2015 чылда чартыктаан соонда уруунуң бажыңынга чок болган.

Ѳг-бүлези.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Ашаа — Задорин Виталий Игнатьевич. Уруглары: Любовь и Анастасия (биологтар).

Медээ дѳзү.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Магадан и Колыма: Галерея Славы. Кымытваль Антонина Александровна.
  1. https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=js2012695036