Маметова, Маншук Жиенгалиевна

Википедия деп сайттан

Маншук Жиенгалиевна Маметова

каз. Мәншүк Жиенғалиқызы Мәметова

Төрүттүнген хүнү 1922 октябрьның 23(1922-10-23)
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 1943 октябрьның 15(1943-10-15) (20 хар)
Мөчээн чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ солдат
Шаңналдары
Совет Эвилелиниң Маадыры
орден Ленина

Маншу́к (Мансия́) Жиенгали́евна Маме́това (1922 октябрь 23, аул Жиеккум, Казахская АССР — 15 октября 1943, под Невелем) — Калининград фронтузуннуң 100-дугаар аңгы адыгжы бригаданның пулемётчии , гвардия улуг сержант. Бир дугаар Совет Эвилелинниң Маадыры атты алган казах херээжен.

Допчу намдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1922 чылдың октябрь 23-те Жиеккум аулунга, Урдин району, Урал губерниязынга тѳрүттүнген. (амгы Казахстан Республиказы) Ада-иези эрте чок болган. Ачазы - Женсенали, авазы - Тойылша), Беш харлыг уругну даай авазы Амина Маметова азырап каан. Чаш чылдары Алма-Атага эрткен. Шын ады Мансия, даай-авазы чассыдып тургаш, эде адап каан. Дайын мурнунда рабфакче ѳѳренип кирген, эмчи институдуннуң ийи курзун дооскан. Казахской ССР-ниң Совнаркомга секретарлап ажылдап турган. 1942 чылдан тура Кызыл Шеригде 100 дугаар Казах аңгы адыгжы бригаданның штаб бижикчизи, (8 декабрьда, 1943 чылда, дивизия 1-дугаар адыгжы дивизия кылдыр эде тургустунган. Сѳѳлзүредир дивизия Кызыл Тук ордени биле шаңнаткаш, «Брестская»-деп ат алган), оон медсестра.Фронтуга пулемётчиктер курзун дооскаш, пулемёт расчедуннуң 1-ги адыгжызы апаарган. 15 октября 1943 чылдың октябрь 15-те Невель хоорай дээш тулчуушкунга (Невель шавар халдаашкын операциязы), стратегтиг бедикти камгалап тура, пулемёт расчёдундан чааскаан арткаш, бажынче балыгланган-даа бол, дайызыннарны узуткаарын уланчылааш, 70 фашистерни счок кылган. Ола тулчуушкунга маадырлыы биле чок болган. Невельде ажааган. Совет Эвилелинниң маадыры атты 1944 чылда Дээди Совет Президиумуннуң март1-де айтыышкыны биле тывыскан.

Тураскаалдары.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1969чылда М. С. Бегалин А. С. Кончаловскийниң сценарийи биле «Песнь о Маншук» - деп кинону тыттырган. Маншуктуң рлюнда Н. У. Аринбасарова ойнаан. Шымкент хоорайда Маметованның ады биле № 35 школаны адаан, Тараз хоорайда № 27 школа, Шымыр суур, Ескельдин районунда школаны, Алма-ата облазында. Алма-Атада  — техниктиг лицей № 28, Сайхин суурда, Бокейордин району, Барыын-Казахстан облазы. Алма-атада, Уральскта, Сайхинде кудумчулар адаттынган. Невельде 1978 чылда М. Маметовага тураскаал кылган болгаш бир кудумчуну уругнуң ады-биле адаан. Уральск хоорайда (Казахстан) М. Маметованың бажың- музей бар. Астанада даараныр фабрика база Маншук Маметованың адын эдилээн.

Медээ дѳзү[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Маметова Маншук Жиенгалиевна. Сайт «Герои страны».
  • Дом-музей Героя Советского Союза Маншук Маметовой.  (недоступная ссылка с 25-05-2013 [2526 дней] — история, копия) (г. Уральск).
  • Разговор с Маншук.
  • Классный час о Маншук Маметовой.
  • Почтовая марка с изображением Маметовой Маншук.
  • Подвиг «жемчужинки». // «Красная Звезда». — 2020, 25 марта. — С.10.