Миндиашвили, Дмитрий Георгиевич

Википедия деп сайттан

Дмитрий Георгиевич Миндиашвили

Хиндии мужской пол[d]
Чурту
Специализация борьба[d][1] биле вольная борьба[d]
Төрүттүнген хүнү 1933 июньнуң 4(1933-06-04)[1]
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 2021 майның 24(2021-05-24)[1] (87 хар)
Мөчээн чери
Спортчу чылдары 19582021

Миндиашвили, Дмитрий Георгиевич – (груз. დიმიტრი გიორგის ძე მინდიაშვილი; 1933 чылдың июнь 4-те, Тбилиси, ССРЭ) — совет болгаш российжи спортсмен, ССРЭ-ниң хостуг хүрешке спорт мастери, тренер, Красноярск крайның губернаторунуң күш-культура, спортка сүмелекчизи. Красноярск крайның хостуг хүрешке федерациязының президентизи. Россия Федерациязының Күш Ажылдың Маадыры (2020).

Тренер кылдыр 1972 чылдан 2008 чылдарда чайгы Олимпий оюнарынга киришкен. Yш дакпыр олимпий чемпиону Бувайсар Сайтиевти база ийи дакпыр олимпий чемпиону Иван Ярыгинни белеткээн тренер. РСФСР, ССРЭ болгаш Грузиянын Хүндүлүг тренери, РСФСР, республика Тыва, Хакасия, Бурятия, Якутия болгаш Дагестанның күш-культурага тергиини аттың эдилекчизи, Красноярск крайның күш-культура болгаш спортка хүндүлүг ажылдакчызы (2011), Красноярск хоорайнын хүндүлүг хамаатызы аттын эдилекчизи (2013). Педагогика эртемнеринниң доктору, академик. Россиянын эртем-билиг талазы-биле академияның доктору. (2013; 2004 чылдан тура кежигүүн-корреспондентизи).

Чаш чылдары болгаш чалыы үелери[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Тбилиси хоорайга иштики херектер органының офицериниң өг-бүлезинге төрүттүнген. Ачазы, Георгия Миндиашвили. Ол шериг ажылындан халашкан соонда тус черниң рыногунга ажылдап турган. 1937 чылда репрессияга таварышкаш, Архангельск хоорайже шөлүттүрген. 1939 чылда Георгий Миндиашвили совет-фин дайынынче эки-тура биле чоруур дилег киирген, 1941 чылда Ада-чуртун Улуг дайынынче эки тура-биле чортуткан. Ооң кадайы, Анна Миндиашвили, дөрт ажы-төлүн ашаанның ада-иезинге каапкаш, Ада-чуртуң Улуг дайынынче эмчи сестразы кылдыр чоруткан. Чалыы Мито Миндиашвили акылары: Гиви болгаш Иосиф, угбазы Мэри суглар-биле катай кырган-ачазы Иаса, кырган-авазы Нино сугларнын өг-бүлезинге, Кахетия суурга чуртап турганнар.

Миндиашвилиниң сактып турары-биле алырга, кырган-ачазы суг оларны шынгыы-даа бол, куду көрбейн кижизидип турганнар. 1947 чылда тус черниң школазынга өөренип турган, ооң соонда төрелдери болгаш башкылары удурланып турда-ла Александр Казбегиниң уран-чогаалдарынга хей ат кирип, малчыннай берген. Кежээ болгаш кызымак чоруу дээш ону малчыннар хүндүлээр турган, ынчалза-даа бир таварылга улаштыр малчынаарынга доктаал болган. Оол хойларын кажааже киирип турда, ону чаңнык хапкан. Түңнелинде ол эмчиге ийи хонук медерел чок чыткан. Сегип үнүп келирге, эмчилер ону эки дыш алырын сүмелээннер, ынчангаш оол дедир чанар ужурга таварышкан. Чанып келгеш сес классты дооскаш, чолаачының дузалакчызы кылдыр ажылдаан.

1952 чылда шериг хүлээлгезин эттирип чоруткан. Астрахань хоорайга ракета шериинге хүлээлгезин эттирип тургаш, авторотанын старшиназы эргеге чедир дешпээн. Шериге тургаш Миндиашвили Туркестан шериг округуннуң шой көдүрер спотунга чемпион атты чаалап алган. Оон соонда спортчу Казахстанга эттирип турган водородтуг бомбанын шенелдезинге база киришкен. 1955 чылда шеригден халашкаш, Сибирьже чуртап чорупкан. Анаа баргаш «Абакан-Тайшет» демир оруунга чолаачылап ажылдаан. Дараазында ажылдап турган тудуглары: Красноярскиннин ГЭС, Енисей кежир Красноярск чоогунуң көвүрүү.

Спортчу ажылы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Ажылдавышаан, спортчу ниитилел «Пищевике», тренер Анатолий Солоповтуң удуртулгазы биле хостуг хүрешке белеткенип турган.

1957 чылда Миндиашвили Красноярскиниң хостуг хүрешке бирги чери дээш маргылдаага тиилелгени чедип алган. Бир чыл болганда ССРЭ-нин бирги чери дээш маргылдаага дөртку черни алгаш, Красноярск крайнын төөгүзүнде хостуг хүрешке бир дугаар спорт мастери атты чедип алган.

Тренер ажылы.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1958 чылдан тура, Миндиашвили ДСО «Труд» ниитилелинге эки тура биле тренерлеп ажылдаан. Каш чыл болганда ооң өөренкичилери Сибирьниң болгаш Ыракы Чөөн чүъктүң бирги чери дээш маргылдааларга чедиишкинниг киришкеннер. Ол ажылынның талазы-биле чедиишкинин сайзырадыыры-биле аныяк тренер Красноярскиниң куруненниң башкы университединче кирип алгаш, 1964 чылда доозуп алган. 1968 чылда Миндиашвилиниң өөреникчилери Рига хоорайга болган ССРЭ-ниң бирги чери дээш маргылдаага хары угда дөрт медальды чаалап алганнар. Аныяктар аразынга ССРЭ-ниң чемпиону атты 21 харлыг Иван Ярыгин чаалап алган, а Михаил Шалыгин, Михаил Антошин болгаш Владимир Челноков мөңгүн медальды чедип алганнар.

1970 чылда Миндиашвили ССРЭ-ниң чыынды командазынның штавынче кирип, кол тренери кылдыр соңгуткан. Ийи чыл болганда ооң өөреникчизи Иван Ярыгин Краноярск крайнын төөгүзүнде бир дугаар Олимпий оюннарының чемпиону атты чаалап алгаш, дараазында оюннарда ол адын бадыткап каан. 1973 чылда Миндиашвили Урал артының Дээди спорт шилиндектериниң бир дугаар школазының үндезилекчизи болган. 1993 чылда ол школа тренерниң адын эдилеп эгелээн. А 3009 чылда ол ШВСМ Миндиашвили аттыг хүреш Академиязы кылдыр эде адаттынган.

Чедиишкиннери.[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Ийи энциклопедияның, алды номнуң болгаш методиктиг сүмелерниң автору. 1972 база 1976 чылдарда «Совет Эвилелиннин тергиин тренери» атка төлептиг болган. 2000 чылда «Россиянын 20 векте тергиин тренери» аттка төлептиг болган. Миндиашвили 25 эртем ажылдарын чырыкче үндүргеш, номнар болгаш дузалал методиктиг сүмелерни парлаткан: «Мастера большого ковра» (1993), «Энциклопедия приёмов вольной борьбы» (1998, соавтор); «Биопедагогика или спортивная тренировка» (1992, соавтор), «Учебник тренера по борьбе» (1995, соавтор), «Система подготовки борцов международного класса» (1995, соавтор), «Физическое воспитание студенческой молодежи» (1996, соавтор); справочник «Вольная борьба в Красноярском крае» (1998, соавтор).

Хүндүлүг спорт мастери (1964), Россиянын хүндүлүг тренери (1967), ССРЭ-ниң (1972), Грузиянын хундулуг тренери (1986). Белеткээн спортчулары: ийи дакпыр делегей чемпиону, ССРЭ-ниң, Европаның хөй дакпыр чемпиону Виктор Алексеев; тулган делегей чемпиону, ССРЭ-ниң чемпионуАхмед Атавов; Олимпий оюнарының хүлер медалиниң эдилекчизи, Делегей кубогунуң хөй дакпыр эдилекчизи, ССРЭ чемпиону Сергей Карамчаков; Европа болгаш ССРЭ чемпиону Виталий Токчинаков; делегей чемпиону Владимир Модосян; делегейниң вице-чемпиону Геннадий Жильцов. Уш ийи дакпыр олимпий оюнарының чемпионарын белеткээн база өске-даа спортсменнерни белеткешкени, тренерлерни өөреткени дээш Дмитрий Миндиашвили Делегейнин хуреш федерациязынын (FILA.) ийи алдын медали биле шаңнаткан. Балтика база Петровская башкы академияларының шын кежигууну болгаш өске-даа Делегей академияларынын кежигүүнү.

Өг-бүлези[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Ачазы – Георгий Иасеевич Миндиашвили, иштики херектер шериинин офицери. Халашкан соонда рынок ажылчыны. 1937 чылда репрессиялаткан. Совет-фин дайыныннын база Ада-чуртуң Улуг дайыныннын киржикчизи. Балыглаткан.

Авазы — Анна Александровна Миндиашвили (Мадинашвили), дайын үезинде эмчи сестразы.

Кадайы — Тамара Михайловна Миндиашвили (1936 ч. т.), Кемерово чуртуг, садыг техникумун дооскан.

Оглу - Валерий (1957) — РСФСР-нин хостуг хүрешке чемпиону, Красноярскиниң күрүне университединиң юридиктиг факультединиң доозукчузу. Сочи хоорайга прокурорнуң бирги оралакчызы кылдыр ажылдап турган. Уруу - Элико (1961), Нино (1969), Лиана (1971).

Внуки: Ираклий, Тамрико, Сандро, Георгий, Дмитрий, Тамара, Екатерина, Александр.

Шаңналдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Орден «За заслуги перед Отечеством» IV чаданың.
  • Орден Дружбы, Дружбы народов, «Знак Почёта».
  • Медаль «За трудовую доблесть».
  • Грузияның бедик шаңналы — орден Чести Республики Грузия. 
  • Орден «За заслуги перед Отечеством III чаданың».
  • 2020 чылда Дмитрий Миндиашвилиге «Россия Федерациязының күш-ажылдың маадыры» атты тывыскан.

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Дмитрий Георгиевич Миндиашвили. Сайт «Герои страны».
  • Дмитрий Медведев наградил Дмитрия Миндиашвили Орденом «За заслуги перед Отечеством III степени»
  • Дмитрий Миндиашвили: «Меня считают мафиози»
  • Дмитрий Миндиашвили: «Борьба — прекрасное средство воспитания молодежи»
  • Дмитрию Миндиашвили — 80 лет.
  • На ковре жизни
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 https://uww.org/article/dmitry-mindiashvili-coach-several-olympic-champions-dies-87