Окунев культуразы

Үези: бистиң эрага чедир II дугаар муң чылдың эгези – бистиң эрага чедир II дугаар муң чылдың ортузу. Хакасияда Окунев улус деп черге С. А. Теплоухов 1928 чылда ол үениң базырыын каскан.

Сибирьниң болгаш Тываның хүлер вегинге хамаарышкан культура. Кижилер ийи азы дөрт дугуйлуг тергелер ажыглап турган.

Көжээ. Окунев культураның чону III муң чылдың эгезинден эгелеп даш көжээлер тургузуп эгелээн. Көжээлерге инектер, сыынар, куштар чуруун силип каар. Кижи арнын силип каан көжээлер база турар, чамык көжээлерде мыйыстыг кижи арнын чуруп каан, чамдыызында кижи арнындан хүн херелдери "үнүп чырып" турар. Кижи арынныг көжээлерни улус бурганнар кылдыр санап чораан. Ындыг көжээлер чанынга улус дагылга эртирип чораан. Шылгараңгай көжээлер Хакасияда бар: Тас Хыс биле Улуг Хуртуях Тас. Көжээлер колдуунда Минусинск ховузунга тургустунуп турган, Алдайда, Улуг-Хемде олар ийи-чаңгыс таваржыр.

Бо үеге эң эртеги хая дашка силбээн чуруктар хамааржыр.

Өлген кижини ооргазынга чыттырып каар, буттары дорт чытпас: дискээн өөрү сөгүрерти сып каан болур.

Дөс

Леонтьев H.B., Капелько В. Ф., Есин Ю. Ф. Изваяния и стелы Окуневской культуры. -Абакан: Хакасское книжное издательство, - 2006. 236 с. ISBN 5-7091-0238-5