Очур, Ирина Шекпер-ооловна

Очур Ирина Шекпер-ооловна (1940) – билдингир хөй-ниитичи база намчы албан ажылдакчызы, Тываның херээженнер шимчээшкининиң хоочуну, Тыва Республиканың алдарлыг ажылдачызы, Тываның херээженнер эвилелин 12 чыл даргалап келген.

Ажыл-ишчи намдары

Кызылдың пелагогика техникумун дооскаан соонда Бай-Тайга кожууннуң Шуй сумузунга биология болгаш химия башкызы кылдыр ажыл ишчи намдарын эгелээн. Аңаа ажылдай берген дораан-на ол суурнуң хөй-ниитичи ажылын көдүрүп-ле эгелээн. Агитбригадалар, концертер, хөй-ниитиге ажыктыг чүүлер – бо бүгү Ирина Шекпер-ооловнаның келир үезиниң үндезини болган. Шуй суурга 3 чыл ажылдапкаш, дээди эртем чедип алырын күзей берген.

1963 чылда Кызылда күрүнениң педагогика институдунче кирип алган. Ону дооскан соонда идепкейжи дээди эртемниг башкыны Тожу кожууннуң ВЛКС-ниң бирги секретарынче томуйлаан.

Ирина Шекпер-ооловна Новсибирск хоорайга Намның Дээди школазын база дооскан.

1973 чылдан 1976 чылга чедир Ирина Шекпер-ооловна Очур Өвүр кожууннуң СЭКП-тиң суртаал болгаш пропаганда килдизиниң эргелекчизи кылдыр ажылдаан.

1976-1991 чылдарда СЭКП-тиң Барыын-Хемчик кожуунунда комитединиң херээженнер аразында ажыл чорудулгазының килдизин удуртуп турган. База СЭКП-тиң Барыын-Хемчик болгаш Таңды кожууннарда комитединиң идеология секретары кылдыр чергелештир ажылдап турган.

1991 чылда Тыва Республиканың Сайыттар Чөвүлелиниң шиитпири-биле ону Тыва Республиканың Сайыттар Чөвүлелиниң күш-ажыл комитединиң даргазының оралакчызынга томуйлаан.

1993 чылдан 2010 чылда хүндүлүг дыштанылгаже үнеринге чедир Ирина Шекпер-ооловна Очур республиканың Күш-ажыл болгаш социалдыг политика яамызының албан черлеринге ажылдап чораан.

Амыдыралында кол чүүлү Тываның херээженнер шимчээшкини деп санаар. Тываның херээженнер эвилелин 12 чылдың дургузунда удуртуп келген.

«Азия төвүнүң херээженнери» деп республиканың ажыл-ишчи, идепкейжи херээженнериниң дугайында номнуң автору. Ооң 2-ги кезээ Тыва биле Россияның каттышканындан бээр, Кызыл хоорайның тургусттунганындан бээр 100 чыл оюнга тураскаадып 2014 чылда чырыкче үнген. Ооң маадырлары Тываның 2000 ажыг Ирина Очурнуң таныыр билири, билдингир, билдинмес херээженнери болган. Ирина Очур бир чыл чартык иштинде дыка хөй материалды чыып тургускаш, Тываның бүгү кожууннарындан херээжен улустуң чуруктарын, төөгүлерин альбомче киирген.

2019 чылдың апрель 22-де 80 харлап чорааш чок болган.

Шаңналдары, алдар ады

• Күш-ажылдың хоочуну
• Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы
• Тыва Республиканың «Шылгараңгай күш-ажылы дээш» деп медаль
• Россияның Херээженнер эвилелиниң «Шылгараңгай күш-ажылы дээш» деп медаль.

Шөлүглер

1. БЫЛЬ КАК СКАЗ ИРИНЫ ОЧУР

2. На 80 году ушла из жизни ветеран женского движения, Заслуженный работник Республики Тыва Ирина Шекпер-ооловна Очур

3. На 80-м году ушла из жизни организатор и историограф женского движения в Туве Ирина Шекпер-ооловна Очур

4. Ушла из жизни ветеран женского движения Тувы Ирина Очур