Саган-оол, Олег Карлам оглу
|
Олег Карлам оглу Саган-оол | |
|---|---|
| Төрүттүнген хүнү | 1912 декабрьның 19 |
| Мөчээн хүнү | 1971 апрельдиң 7 (58 хар) |
| Чурт | |
Олег Карламович Саган-оол (январь 1, 1913 чыл – апрель 7, 1971) — шүлүкчү, прозачы, драматург, очулдурукчу. "Күш-ажылга шылгарал дээш" медальдың эдилекчизи. Тыва чогаалдың үндезилекчилериниң бирээзи.
Намдары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Олег Саган-оол 1913 чылдың январь 1-де Таңды-Тываның Даа кожууннуң Шемиге (ам болза Чөөн-Хемчик кожууннуң Шеми сумузу) төрүттүнген. 1928 чылда Кызылга моол бижикке өөренгеш, улаштыр эге школаны дооскан. 1930-35 чылдарда Улан-Удэге моол ажылчын факультетке өөренгеш, Иркутскиниң башкылар институдун, СЭКП ТК-ның чанында Дээди партия школазын дооскан.
Кызылдың өөредилге комбинадынга башкылап, Тыва радиокомитедин даргалап, область прокурору кылдыр ажылдап чораан. 1946-71 чылдарда Тываның Чогаалчылар эвилелиниң баштаар черин даргалап ажылдап турган.
Чогаал ажылын 1937 чылда эгелээн. Ол чылын баштайгы шүлүү "Бистиң төрээн чуртувус" парлалгага үнүп келген. Ооң бижээни "Найырал" деп чечен чугаазы, "Баян-Таланың кижизи" (1963), "Кежиктиг сылдыс" (1965) деп тоожулары, "Бир көдээ Советте", "Оттуушкун" деп шиилери, "Төрээн кижилер" (1970) деп романы тыва уран чогаалдың дээдилеринге хамааржыр. Оон ыңай Саган-оол "Сумудан келген оол" (1951), "Дөспестер" (1967), "Ийи тоожу" (1977) деп номнарның автору. 1980 чылда "Төрээн кижилер" деп романының орус дылда очулгазын база бижээн. "Ак-көк хемнерниң кижилери", "Тыва – үелерниң белдиринде" деп барымдаалыг киноларның сценарийлерин бижээннерниң бирээзи. А.Пушкинниң "Дубровский", М.Лермонтовтуң "Бистиң үениң маадыры", М.Горькийниң "Кижилер холунга чорааным", М.Шолоховтуң "Аңдарган кур чер", Н.Ершовтуң "Мөгенниг аътчыгаш" деп чогаалдарын тыва дылче очулдурган.