Сөөскен хаак бүрүлүг
Сөөскен хаак бүрүлүг (орус. Таволга иволистная, Спирея иволистная) - чадаң-даа, узун-даа хөй чылдыг Розалыглар аймаанга хамааржыр сөөскен оът үнүштүң бир янзызы. Бедии 1-3 м. Хүрең будуктарлыг чадаң ыяш. Бүрүлери эллипс-ланцет хевирлиг, сүүр, кыдыглары хирээленчек-диштелчек. Сывының ажында аглаглар башта ягаан өңнүг чечектери чыгдынган.
Колдуунда Соңгу чартык-бөмбүрзектиң талазында өзүп турар.
Өзүп үнүп турар черлери
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Колдуунда ховуларга, тарамык ыяштарлыг аалактарга, чадаң ыяштарлыг шыргайларга база хаяларга.
Эм кылдыр ажыглаары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Эм кылдыр хереглеттинер чүүлдери дээрге: чечектерлиг будуктары.
Чечектелири: июньнуң ийиги чартыы - июль.
Белеткээр үелери: май-июль.
Кыдат медицинада ажыглаары
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Чечектелип турар үеде хаак бүрүлүг сөөскенни чыггаш, чуггаш, хээндектээш, кургадыр. Ону хандылааш, өл чөдүлге ижип эмненир. Ажыглаар хемчээли: 9-10г. Сугга хандылааш, өл чөдүлге ижип эмненир.
Дөзүк
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Серенот Станислав К. "Тыва улусчу эмнээшкин:эм оъттар, үнүштер, чааттар, мөөгүлер; моол, тибет, кыдат улусчу медициналар-биле чергелештирип бижээни". Тываның ном үндүрер чери, 2009. ISBN 5-7655-0636-4