Терегулова, Закия Сагадатовна

Википедия деп сайттан

Закия Сагадатовна Терегулова

Төрүттүнген хүнү 1943 июльдуң 2(1943-07-02) (80 хар)
Чурт

Терегулова Закия Сагадатовна(башк. Тереғолова Зәкиә Сәғәҙәт ҡыҙы; (02.07. 1943 чылда), көдээ суур Суртанузяк Матраевской районга төрүттүнген Башкир АССР, (бо үеде Башкортостан Республика, Зилаирский район) эмчи-терапевт, токсиколог, профпатолог. Медицина эртеминиң доктору (1994), профессор (1995). Башкортостан Республиказының алдарлыг эмчизи (1996), ССРЭ-ниң кадык камгалал Тергиини (1983)[1].

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Закия Терегулова көдээ суур Суртанузяк Зилаирск район Башкир АССР-ге 2 июль 1943 чылда тараачын өг-бүлеге төрүттүнген.

1960 чылда Уразовск ортумак школазын дооскан Учалинск район[2].

1960—1963 чылдарда З. С. Тереулова Сибайның медицина училищезинге өөренип турган.

1963—1965 чылдарда Учалинск төп район эмнелгезинге медсестралап ажылдап турган.

Башкир күрүне медицина университединиң бир корпузу

1965—1971 чылдарда Башкир күрүне медицина институдунга өөренип турган.

Институт дооскан соонда, 1971 чылдан Уфа хоорайның 18 дугаар база 5 дугаар эмнелгелеринге участок терапевттеп, цех эмчизи ажылдап турган.

1974 чылдан — Уфим гигиена база профаарыглар эртем-шинчилел институдунуң эмчизи, 1975 чылда-медицина кезээниң кол эмчиниң оралакчызы.

1982−1985 чылдарда — институттуң кол эмчизи.

1985 чылда Башкир күрүне медицина институдунга ассистентизи болуп ажылдап эгелээн[3].

1995—2000 чылдарда - Башкир күрүне медицина университединиң өөредилге ажылының проректору, хары угда 1996 чылдан - күш-ажыл гигиеназы база профаарыглар кафедразының эргелекчизи.

2000 чылдан — Эртем-бүдүрүлге төвүрүнүң медик-экология айтырыглар база экология айыыл чок чорук удуртукчу.

Профессор З. Терегулованың эртем ажылдары медицина экология база күш-ажыл медицинага тураскааткан, оон иштинде клиника токсикология, даг болбаазырадыр бүдүрүлгелер, нефть химия үлетпүрлер ажылчыннарга профессионалдыг аарыгларны сагындырары; чурттакчыларның кадыкшылга таарыштырар медик-экология айтырыглары. З.Терегулова организмни аштаар аргаларны чогааткан база ижин-шөйүндүнүң дисбактериозту сагындырары[4].

500 ажыг эртем ажылдарының автору, 15 монографиялар база чогааттынган чүүлдер.

Профессор Терегулова-биле 15 ажыг медицина эртеминиң кандидаттары, 5 медицина эртеминиң докторун белеткээн.

Башкортостан Республиканың кадык камгалал Министерствозунуң кол внештат токсикологу (1980—2005 гг.), РФ-тиң МЗ Профил комиссиязының кежигүнү, УМК УМО Россияның медицина база фармацевтика өөредилге дөч профаарыглар база лабораторлуг диагностика кежигүнү, чемненилге Институдунуң медицина чемненилге айтырыгларының Межведомственный совединиң кежигүнү.

«Уральский экологический вестник» журналдың редакция кежигүнү.

Эртем редакция ном үндүрер чер «Башкирская энциклопедия» совединиң кежигүнү.

Хүндүлел аттары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

ССРЭ-ниң кадык камгалал Тергиини (1983).

Башкортостан Республиканың алдарлыг эмчизи (1996).

Эртем ажылдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Интоксикация органическими растворителями на предприятиях резинотехнических изделий (современные подходы к оценке условий труда, диагностике, лечению и профилактике). Уфа, 1999 (кады чогаадышкан автор);
  • Профессиональные заболевания от воздействия физических факторов. Уфа, 2009 (кады чогаадышкан автор).
  • Оценка влияния условий труда и факторов окружающей среды на состояние здоровья горнорабочих. Уфа, 2012 (кады автор болуру).

Чогаал[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Башкирская энциклопедия. В 7 т.: Т. 6. Советы народного хозяйства — У / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2010. — 544 б. — ISBN 978-5-88185-071-5.

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Профессор З. С. Терегулова. [1]
  • Башҡортостан ҡыҙы(журнал). Ағинәйҙәр янындағы аҡһаҡалдар ҡайҙа булған? [2] (чедимчок шөлүг)

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]