Перейти к содержанию

Толстой, Лев Николаевич

Википедия деп сайттан

Лев Николаевич Толстой

орус. Лев Никола́евич Толсто́й[1][2]

Төрүмел ады англ. Lev Nikolayevich Tolstoy[11]
Шолалары Л. Н. Т. биле Л. Н.[12]
Төрүттүнген хүнү 28 августтуң (9 сентябрьның) 1828[3][4][5][…]
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 7 (20) ноябрьның 1910[4][7][8][…] (82 хар)
Мөчээн чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ чогаалчы, драматург, философ, романист, педагог, эссеист, детский писатель, автор дневника, прозаик, публицист, эсперантист, пацифист, поэт, новеллист
Идепкейлиг чылдары 18471910
Жанр рассказ, повесть, роман, драма
Чогаадыкчы дылы Орус дыл[15][16][8]
Шаңналдары
орден Святой Анны 4-й степени медаль «За защиту Севастополя»
медаль «В память войны 1853—1856»
медаль «В память 50-летия защиты Севастополя»
Хол үжүү Хол үжүү

  

Граф Лев Никола́евич Толсто́й ( 1828 чылдың август 29 [сентябрь 9] , Ясная Поляна, Тульск губерниязы, Россия империязы — 1910 чылдың ноябрь 7[20] , Астапово станциязы, Рязанск губерниязы, Россия империязы) — эң алдаржаан, сураглыг орус чогаалчы база мыслитель, делегейде эң дээди деңңелдиг романист чогаалчыларның бирээзи.

Севастопольдуң камгалалының киржикчизи. Просветитель, публицист, шажын-чүдүлге бодалчызы, ооң авторитеттиг бодалы чаа толстовство деп шажын-чүдүлге болгаш мөзү-шынар агымы тургустунарынга чылдагаан болган. Орус православтыг церковьтан бодунуң үзел-бодалдары дээш аңгылаткан. Императорлуг эртем академиязының член-корреспондентизи (1873), чараш чечен-сөстүң хүндүткелдиг академиги (1900)[17]. Был номинирован на Литература салбыры-биле Нобелевтиң премиязынче кириштирип турган (1902, 1903, 1904, 1905). Сөөлүнде шупту номинацияларындан ойталаан. Делегей чергелиг литератураның классиги.

Дириг назынында-ла орус литератураның удуртукчузу кылдыр сурагжаан чогаалчы. Лев Толстойнуң чогаалдары орус болгаш делегей реализминиң чаа үе-шагын демдеглээн, 19 вектиң классиктиг романы биле XX вектиң литератураларының аразында көвүрүг бооп турган[18]. Толстой европейжи гуманизмниң хөгжүлдезинге, база ол ышкаш делегейниң литературазында реалистиг чаңчылдар хөгжүлдезинге күштүг салдарны чедирген. Лев Толстойнуң чогаалдары хөй удаа экранналып база сценалаттынган; ооң шиилерин бүгү делегейниң сценаларынга салып турган[18]. Лев Толстой ССРЭ-ге 1918 чылдан тура 1986 чылга чедир эң көвей чырыкче үндүрүп турган чогаалдарлыг автор болуп турар. Бүгу тиражы 3199 үндүрүлгелер 436,261 млн экземпляр[19].

Л. Н. Толстойнуң төрел-аймааның генеалогтуг чуруу

Толстойнуң эң билдингир чогаалдары: романнар «Дайын болгаш тайбың», «Анна Каренина», «Диригжидилге»; автобиографтыг[20][18] трилогия «Чашкы назын», «Элээди назын», «Аныяк назын»; чогаалдар «Казактар», «Ивана Ильичтиң өлумү», «Крейцеровтуң сонатазы», «Сергий ада », «Хаджи-Мурат»; очерктер эгилиишкини«Севастополь чугаалары»; драмалар «Дириг мөчү», «Чырыдыышкынның түңнелдери» и «Караңгының чагыргазы»; автобиографтыг шажын-чүдүлге болгаш философчу чогаалдар «Исповедь» и «Мээң бүзурелим чүүде?», дайынга удур чогаалдар «Бурганның хааннаар ораны силерниң иштики делегейиңерде" «Угаан кирип, боданыңар!» дээш оон-даа өске.

Граф ызыгуурлуг дворян төрел-аймактың төлээзи. Чогаалчы дээди ызыгуурлуг улус делегейинге аажок ханы төрел харылзааларлыг турган. Адазының кады төрээн акызы болгаш угбаларының аразында - авантюрист болгаш оол бертер Ф. И. Толстой, чурукчу Ф. П. Толстой, чараш кадын М. И. Лопухина, дээди ниитилелдиң төлээзи А. Ф. Закревская, камер-фрейлина А. А. Толстая дээш оон-даа өске билдингир кижилер.

  1. https://tass.ru/encyclopedia/person/tolstoy-lev-nikolaevich
  2. https://www.prlib.ru/history/1909746
  3. Башкирская энциклопедияБашкирская энциклопедия, 2005. — 4344 с.
  4. 4,0 4,1 Morson G. S. Encyclopædia Britannica#көжүрүлге Майык:ref-en-gbEncyclopædia Britannica, Inc., 1768.
  5. 5,0 5,1 Венгеров С. Толстой, Лев Николаевич // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIII. — С. 448—457.
  6. Толстой Лев Николаевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  7. 7,0 7,1 Лакшин В. Я. Толстой Л. Н. // Краткая литературная энциклопедияМ.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 7.
  8. 8,0 8,1 ПроДетЛит — 2019.
  9. http://www.biography.com/people/leo-tolstoy-9508518
  10. Archivio Storico Ricordi — 1808.
  11. https://www.britannica.com/biography/Leo-Tolstoy
  12. Л. Н. История моего детства // Современник / под ред. А. С. Пушкин, П. А. Плетнёв, А. А. Краевский, В. Ф. Одоевский, П. А. ВяземскийСПб.: Иван Иванович Панаев, Николай Алексеевич Некрасов, 1852. — Т. XXXI, вып. 9. — С. 5—104.
  13. http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00905999708408490
  14. http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13507486.2011.574682
  15. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  16. CONOR.Sl
  17. Толстой Лев Николаевич // Энциклопедия Кольера. — Нью-Йорк: P. F. Collier & Son Company, 1921. — Т. IX.
  18. 18,0 18,1 18,2 БСЭ, 1977.
  19. Книгоиздание СССР. Цифры и факты. 1917—1987 / Е. Л. Немировский, М. Л. Платова. — М.: Книга, 1987. — 3000 экз.
  20. Венгеров С. А. Толстой, Лев Николаевич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.