Угбал-чечек

Угбал-чечек (лотос)

Ыдыктыг угбал-чечек

Индузимниң Лакшми бурганы угбал-чечекти тудуп, ооң кырынга туруп алган, Raja Ravi Varma чураан.

Угбал-чечек (лат. Nelumbo nucifera, санск. "падма", төв. པད་མ། "пема") – Шажынның 8 ыдыктыг демдектериниң бирээзи: Үш Ваджрасаның (мага-боттуң, сөс-домактың, угаан-медерелдиң) долу арыглаашкынын илереткен демдек. Өске утказы: аас-кежик болгаш бурган деңнелин илереткен ыдыктыг демдек.

Демдектиң янзы-бүрү уткалары

Чүгле буддизмиң ыдык демдээ эвес, индуизм биле джайнизмниң база. Азия чоннарның культуразында бурун үелерден бээр билдингир демдек бооп турар, Көвей Азия чоннарының бурганнары угбал-чечек кырында олурар/турар кылдыр көргүзер. Индуизмеде угбал-чечек Вишнунуң, Брахманың, Лакшминиң, Сарасватиниң болгаш Кубераның бир тудар херексели бооп турар. Көвей Индий культурада бурган деңнелдиң чаражын, шажынчы арыгны илередип турар. Индуист литературада болгаш индий шүлүглелде угбал-чечек чараш деп чүүлдүң дендии үлегери-дир. Чижээ, Вишну биле Кришнаны угбал-чечек карактарлыг деп тайылбырлап база турар. Индуист мифологияда йога-нидрага удуп чыткан Вишнунуң хининден үнүп кээн. Угбал-чечек — индуист икона чурулгазында кол демдектериниң бирээзи болган.

Буддизмниң легендазы-биле Будда Гаутама төрүттүнүп келгеш-ле кылаштаан изинге угбал-чечек өзүп кээп турар.

Угбал-чечек буддизмде Үш Ваджрасаның арыглаашкынының демдээ кылдыр мынчалдыр тайылбырлаар: малгашты хандыкшыл биле күзелдерге деңнээрге, угбал-чечек дазылдары-биле малгашче киргеш, өзүп, ооң чечектери узун сывынга оон ырап өзүп кээн болгаш арыг болур. Бир талазындан угбал-чечектиң салбактарынга суг чыпшынмас, үргүлчү кургаг болгаш арыг болур.

Дөс

1. Ном "Сарыг-шажының ыдыктыг демдектери"
2. Четки-сайт www.buddhanet.net/e-learning/history/b8symbol

Литература

• Dallapiccola Anna L. Dictionary of Hindu Lore and Legend. — New York: Thames & Hudson, 2002. — ISBN 0-500-51088-1.
• Lawlor, Robert (1991). Voices Of The First Day: Awakening in the Aboriginal Dreamtime. Rochester, Vermont: Inner Traditions International, Ltd. Майык:ISBN
• Plant Myths and Traditions in India. — Netherlands: Brill Publishers. — P. 65-67.