Чалгааның үш хевири болгаш багай талалары
Чалгааның үш хевири болгаш багай талалары Чалгааның хевирлери
- Кылбазының чалгаазы;
- Чылдырарының чалгаазы (чижээ: эртен кылып алыр мен, келир чылын кылыр ыйнаан);
- Куду көрдүнериниң чалгаазы (чижээ: ол өөредигни мен боттандырып шыдавас мен, мен хөөкүй ону каяа шиңгээдип алыр мен деп бодалдар).
Чалгаага тиилеттирерге…
- кижи күзелдерин бүдүрүп шыдавас;
- кандыг-даа ажыл кылдынмас;
- уйгуга алзыр;
- кижи хоозун үе чарыгдаар;
- кижи хоозун чүүлдерже чүткүүр;
- кижи хоозун чугаага алзыр;
- кижи хоозун оюннарга алзыр;
- кижи хоозун аазаашкыннар кылыр;
- аарыглар тыптыр;
- кижи буян чыып шыдавас;
- хөй моондактар тыптыр;
- оорлаашкын кылыр байдал тургузар;
- чалгаадан муңгаралдар тыптыр;
- чалгаадан хомудалдар тыптыр;
- кижилерниң бак караан көөр;
- кижилерниң каржы сөстерин дыңнаар;
- аас-дыл тыптыр;
- чогуш-содаа тыптыр;
- эп-найырал чидер;
- Ат-алдар чидер;
- “чалгаа” деп атка чедер;
- кылык-килең тыптыр;
- көөр хөңнү чок чорук тыптыр;
- адааргак сеткил тыптыр;
- багай сеткилдер тыптыр;
- карак чажы төктүр;
- хилинчектен оон-даа улуг хилинчек тыптыр;
- ховар Дээди 3 Эртинеден ырап чоруй баар;
- ховар Дээди 3 Эртинени ханы сайгарып шыдавас;
- дээди мерген-угаан чыгдынмас;
- сайзыралдың хевирлерин бодунга алыры болдунмас;
- хосталга чедип алыр оруктуң эи талазын чедип шыдавас;
- келир төрүмелдер багай болур;
- Тамы ораннарының чурттакчызы болуп катап-катап төрүттүнер;
- кажаан-даа хинчек човулаңның ындыы чарыынче кежип шыдавас;
- кайы-даа кедилиг, үзүктел чок аас-кежик чедип шыдавас;
- аас-кежик эжии хагдынган болур;
- Будда деңнелин чедип шыдавас.
Дөзү
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Ламрим Ченмо. Ыдыктыг Зоңгава башкы болгаш геше Джампа Тиңлей башкы.