Чаш уругларга хамаарыштыр чаңчылдар
Чаңчылдар – кижи багай-даа бол, эки-даа бол, ооң аажы-чаңын, товун илередир мөзү-бүдүш хоойлулары. Олар үр хуусаалыг болгаш быжыг туруштуг. Черге кижилерниң тыптып келгенинден бээр чаңчылдар база тургустунуп келген, олар салгалдан салгалче дамчыттынып, кадагалыттынып чоруур. Чаңчылдар бижикке бодаарга үр-ле бурунгаар тывылган.
Тывалар ажы-төлүн өгбелериниң чаагай чаңчылдарынга кижизидип чоруур. Төлүнге ынай чажындан чаагай сеткилдерни, аажы-чаңның шынарларын сиңниктиргеш, улгадый бергеш оозунга чоргаарланып, өөрүп, магап ханмастар.
Ажы-төлдүң кылбас ужурлуг чүүлдери:
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]- Улуг улус мурнундан эртип болбас.
- Улуг улус адын дорт адап болбас, кижизиг эвес деп санаттынар.
- Өске улус чүвези оорлап болбас
- Мегелеп болбас
- Бак сөс чугаалап болбас
- Арага ижип, таакпы тыртып болбас
- Улуг улус чугаазынче киришпес
Дөс
[эдер | вики-сөзүглелди эдер]Чамдык медээлерни дараазында номнардан номчуп бижээн: