Что значит быть летучей мышью?

Томас Нагель часкының үлегеринге материалистиг эпистемиологияның кызыгаарлыын көргүскен.

«Часкы болуру кайы хирел?» («Каково быть летучей мышью?») (англ. «What is it like to be a bat?») — статья американского философа Томаса Нагеля, опубликованная в 1974 году в журнале 1974 чылда «Philosophical Review» деп журналга үнген, соонда барып медерелди шинчилээринге үндезинниг чүүл апарган, американ философ Томас Нагельдиң чүүлү. Бо чүүлде Томас Нагель ол үеде эртемде болгаш аналитиктиг философияда психофизиктиг айтырыгларны шиитпирлээр сураглыг физикалистиг редукционизмни шүгүмчүлеп бижээн . Нагельдии-биле, бир эвес "бир-ле чүүл" амытан болуп турар болза, ол амытан медерелдиг болуп болур, тодаргайлаарга, ол амытан делегейни субъектилиг талазындан билип турар болза. . Медерелдиң субъектилиг характериниң уламы-биле, психиканың болуушкуннарын мээде физиктиг чорудулгаларны деңнээри болдунмайн турар. Нагельдии-биле, субъектилиг характер мээниң алыс ужуру болуп турар. Ынчангаш кандыг-даа кижи часкы болуру кайы хирезин билип шыдавас. Эртем чүгле объектилиг барымдааларны ажыглап турар. Эртем методун ажыглап тургаш, медерелди шинчилээри болдунмас деп турар философтар, Нагельдиң бо чүүлүн боттарының үзелдериниң манифези кылдыр аэыглаан. .

• Өттүнери. Часкыларнын алдынарын өттүнүп болур: эртен сери иштинге бажын куду азып алгаш туруп болур, а дүнелерде насекомнар чыып чип болур. Ынчалза-даа мындыг арга часкыларнын медерелин билип алырынга, чүү-даа бербес.
• Кижилерге болгаш часкыларга дөмей ниити сагыш човаашкыннар - аарышкы, аш, суксаары, соок биле изигни билири д.о.ө. Ынчалза-даа бо арга база дуза чок, часкыларның болгаш кижилерниң психиктиг делегейи аңгы.
• Кижиниң технологиялар дузазы-биле часкы апаргаш, катап кижи апаары. Ындыг технология тыптып-даа кээр болза, ол часкыларның медерелин билип алыр чүү-даа бербес.

Бо бодалдарның соонда Нагель дараазында түңнел үндүрген. Эртем кажан-даа оларга салдынган айтырыгга хамаарыштыр харыы берип шыдавас. .