Шойгу, Александра Яковлевна

Александра Яковлевна Шойгу
Александра Яковлевна Шойгу
Төрүмел ады	Lua алдаг: expandTemplate: template "lang-und" does not exist.
Төрүттүнген хүнү	1924 ноябрьның 8
Төрүттүнген чери	Яковлево[d], Свердловский район[d], Россия;
Мөчээн хүнү	2011 ноябрьның 12 (87 хар)
Хамаатызы (албатызы)	ССРЭ; Россия;

Шойгу Александра Яковлевна (Кудрявцева, 1924 чыл, Яковлево суур, Орлов облазы — 2011 чыл, Москва хоорай) — зоотехник, Тыва Республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы, 1979 чылга чедир — Тыва АССР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының планнаар килдизиниң даргазы, Тыва АССР-ниң Дээди Хуралының депутадынга чаңгыс эвес удаа соңгудуп чораан.

Россия Федерациязының камгалал сайыды, Россияның Маадыры Сергей Күжүгетович Шойгунуң болгаш Россия Федерациязының Күрүне Думазының депутады Лариса Күжүгетовна Шойгунуң авазы.

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Чаш болгаш чалыы үези[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Александра Яковлевна Шойгу (өгленир бертинде Кудрявцева) Орёл хоорайның чанында Яковлево деп суурга 1924 чылда төрүттүнген. Дайын бертинде өг-бүлези Украинаның Кадиевка, амгы үеде Луганск облазының Стаханов хоорайже көже бергеннер.

Ада-чурттуң Улуг дайынының үезинде ооң өг-бүлезиниң чурттап турган чери фашистерниң эжелеп алганы черлериниң аразынга барган. Немецтерге туттурбас дээш, ол хөй айлар дугузунда крыша адаанга чаштынып турган. Чүгле Донбассты совет солдаттар хостап эгелей берген үеде Александра өске эштери-биле кады хлеб орнап алыр дээш чорааш туттурганнар. Дидим болганы-биле база ол черниң дузалакчыларының дузазы-биле ол дезип үнген.

Ажыл-ижи[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1951 чылда Александра Яковлевна Харьковтуң көдээ ажыл-агый институдун дооскаш, көңгүс билбези чораан Тываже чоруур кылдыр томуйлаткан. Баштай дыка ырак болгаш билдинмес чораан Тыва чоорту ийи дугаар чурту апарган. Маңаа Александра Яковлевна өөнүң ээзи апарган, Чөөн-Хемчик кожууннуң кожуун солунунуң редактору Күжүгет Шойгуга дужа берген. Ол Чөөн-Хемчик кожууннуң Чадаана хоорайга көдээ ажыл-агый эргелелинге улуг зоотехниктеп ажылдап турган. Удатпаанда аныяк өг-бүле Чадаанадан Шагонарже көже берген, а ооң соонда 1957 чылда Кызыл хоорайга келгеннер. Кызылга Александра Яковлевна хөй чылдарда Тыва АССР-ниң көдээ ажыл-агый яамызынга ажылдаан, оон 1979 чылда пенсиялап үнген. Александра Яковлевна областьтың экономиказының хөгжүлдезинге улуг үлүг хуузун киирген, идепкейжи хөй-ниити ажылын кылып чораан. Ол чаңгыс эвес удаа Тыва АССР-ниң Дээди Чөвүлелиниң депутады кылдыр соңгудуп чораан.

Өг-бүлези[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Өөнүң ээзи — Күжүгет Серээевич Шойгу баштай Кызылга областьтың «Шын» солунунга редакторлап кирип алган, ооң соонда СЭКП-тиң обкомунуң секретары апарган. Күжүгет Серэевич үргүлчү чай чок, ажылының аайы-биле ол бо черлер чоруп-ла каар турган болгаш, Александра Яковлевна бажыңда шупту айтырыгларны шиитпирлеп, ажы-төлү Лариса, Сергей болгаш Иринаны колдуу кара чааскаан кижизидип өстүрүп каан.

Шойгуларның өг-бүлезинге үргүлчү эп-найырал, ынакшыл болгаш бот-боттарынга хүндүткел албан турган. Александра Яковлевна база Күжүгет Серээевич ажы-төлүнүң сузун баспайн, боттарынң хууда чижээнге кижизидип өстүрүп кааннар. Шойгуларның Кызыл хоорайда Кызыл партизаннар кудумчузунда бажыңда квартиразынга аалчылар үргүлчү үзүлбес турган.

Шойгуларның интернационалчы өг-бүлези Кызылдың чурттакчыларынга ынакшыл болгаш бердинген сеткилдиң, өг-бүле иштинде өлүп читпес үнелиг чүүлдериниң чижээ болуп чораан. Ол бүгүнү олар ажы-төлүнге дамчыдып шыдааннар.

Сөөлгү чылдарында ол Москва хоорайга чурттап турган болгаш ооң орган бажыңы улуг өг-бүлезиниң чыглыр чери болуп турган. 2010 чылдың декабрьда чок болган өөнүң ээзи — Күжүгет Серээевич Шойгунуң чырык адын мөңгежидери-биле дыка хөйнү кылып четтикен.

2011 чылдың ноябрьда ол чок болган. Өөнүң ээзиниң чанында хөөржүттүнген.

Шаңналдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Бодунуң шынчы ажыл-ижи дээштиң дыка хөй шаңналдар-биле шаңнаткан, оларның аразында «Хүндүткелдиң Демдээ» орден, «Тыва Республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы» деп хүндүлүг ат.