Юнусова, Гульфия Азнагуловна

Википедия деп сайттан

Гульфия Азнагуловна Юнусова

Төрүттүнген хүнү 1948 сентябрьның 10(1948-09-10) (75 хар)
Төрүттүнген чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ писательница, поэтесса, драматург
Чогаадыкчы дылы Башкир дыл
Шаңналдары
орден «Знак Почёта»
заслуженный работник культуры Российской Федерации

Гульфия Азнагуловна Юнусова (Идельбаева) (башк. Гөлфиә Аҙнағол ҡыҙы Юнысова (Иҙелбаева); Майык:ВД-преамбула) — башкир шүлүкчү база очулдурукчу, драматург, журналист. Башкортостан Республиканың чогаалчылар Эвилелиниң кежигүнү (1974), Башкортостан Республиканың журналисттер Эвилелиниң кежигүнү (1979). Башкортостанның улусчу шүлүкчүзү (2015).

Намдары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Юнусова Гульфия Азнагуловна 10 сентябрь 1948 чылда көдээ суур Сарышево Альшеевский район Башкир АССР-ге төрүттүнген. Раевскиниң ортумак школазын дооскан соонда Башкир күрүне университединиң филология факультединче кирип алган[1].

1971 чылда Башкир күрүне университедин дооскан.

1970 чылдан Сибайскиниң педагогика училищезинге башкылап ажылдап турган.

1973 чылдан «Совет Башҡортостаны» солуннуң литература база культура килдизиниң ажылдакчызы болуп турар.

1974 чылдан «Пионер» журналда литература ажылдакчызы албан-дужаалда ажылдап турар.

1978—1999 чылдарда, 20 ажыг чыл дургузунда, «Башҡортостан ҡыҙы» журналдың кол редактору болуп турган. Хары угда 1990—1993 чылдарда россий херээженнер Эвилелиниң кады даргазы турган, а 2003—2004 чылдарда — Башкортостан Республиканың башкир херээженнер Ниитилелиниң даргазы. Уфимск хоорай чөвүлелиниң үш катап депутаттап соңгуттуруп турган, РСФСР Дээди Совединиң XII чыыжының депутады база Күрүне Хуралы — Башкортостан Республиканың Курултайының II чыыжының депутады турган[1].

Чогаадыкчы ажыл-чорудулга[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

1969 чылда Гульфия Юнусованың бир дугаар шүлүктер чыындызын үндүрген — «Миңә бары өс кенә» («Мне лишь три годика»).

Уруглар чогаалдарынга, «Зәңгәр тубым» (1971; «Голубой мой мячик»), «Дома улыбаются» (1980), «Һандуғас моңо» (1998; «Песня соловушки»), «Йәйғор» (2003; «Радуга») чыындылар кирген база өскелер, Гульфия Азнагуловна уругларның долгандыр турар делегейин тодарадып бижип турар, бичии уруглар психологиязының эки билир кижизи ышкаш бижип турар. Ынчап чоруй шүлүкчүнүң шүлүктери чыындыларже кирген «Буҙ турғай йыры» (1983; «Песня жаворонка»), «Өмөтөмдән юғалма» (1990; «Не исчезай в надежде»), «Аҡ ямғыр» (1998; «Белые дожди»).

Шүлүкчүнүң чогаалдары 25 дылдарже очулдурган турган (азербайджан, белорус, грузин, каракалпак, орус, фин, япон база өскелер). Шүлүкчү боду К. Ш. Кулиевтиң, А. П. Филипповтуң шүлүктерин база өскелерниң башкир дылче очулдуруп кылып турган.

Гульфия Юнусованың шүлүктеринге Н. А. Даутов, С. А. Низаметдинов, Р. Х. Сахаутдиновой композиторлар база өскелер-биле 300 ажыг лириктиг база уруглар ырыларын бижээн, чамдыктары үш аңгы чыындылар «Песня соловушки», «Перемена» база «Сто песен для детей» ноталар аттары-биле үнген. Оон аңгыда ооң шүлүктеринге ырыларлыг аудиокассета үндүрген турган. Гульфия Азнагуловнаның хөгжүм комедиязы — «Осоп булмай ҡанатһыҙ» («Без крыльев не взлететь») Сибайск драма театрынга тургускан турган[1].

Номнар[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • Праздник памяти: шүлүктер / Г. Юнусова; [ред. С. Воробьев]. — Уфа: Башк. кн. изд-во, 1986. — 88 с.
  • Солнечный остров: избр. стихи / Г. А. Юнусова; [сост. А. Филиппов]. — Уфа : [Полиграфиздат], 1998. — 272 с.
  • Наша песня: шүлүктер. М., 1986.
  • Надежда: шүлүктер. М., 1988.
  • Һайланма әҫәрҙәр. 2 томда. 1‑се т. Шиғырҙар, йырҙар. Өфө, 2011.

Шаңналдары база аттары[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  • «Хүндүлел Демдээ» ордени (16.11.1984)
  • Россия Федерацияның алдарлыг культура ажылдакчызы (6.06.2005)
  • Башкир АССР-ниң алдарлыг культура ажылдакчызы (1989)
  • Акмулла аттыг Башкортостан Республиканың шаңналы (2000)
  • Башкортостан Республиканың өөредилге тергиини (2000)
  • Башкортостан Республиканың хүндүлел бижии[2];
  • Башкортостан Республиканың Хадия Давлетшина аттыг күрүне шаңналы (2006).
  • Башкортостанның улусчу шүлүкчүзү (2015).

Демдеглелдер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Шөлүглер[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

чурагайлаан чогаалдары Башкортостан Республиканың Ахмет-Заки Валиди аттыг Национал библиотекада