Бичелдей, Ульяна Павловна

Бичелдей (Опей-оол) Ульяна Павловна (1954 чылдың сентябрь 22, Ээрбек суур, Бии-Хем кожууну, Тыва Автономнуг область) — российжи база тыва эртемден, шажын эртемнериниң доктору, Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы.

Намдары

Ульяна Павловна Бичелдей 1954 чылдың сентябрь 22-де Тыва Автономнуг облазының Бии-Хем кожуунунуң Ээрбек сумузунга төрүттүнген.

1972 чылда Кызылдың №2 ортумак школазын дооскан, а 1979 чылда Кызылда күрүнениң педагогика институдунуң филология факультедин дооскан.

Эртем ажыл-ижи

1979 чылда 1995 чылга чедир Тываның дыл, литература болгаш төөгү эртем-шинчилел институдунга (амгы ТИГПИ) Дыл, бижик база словарь секторунга эртем ажылдакчызы кылдыр ажылдаан. Тыва дылдың тайылбырлыг словарын тургусчурунга идепкейлиг киришкен.

2004 чылдан 2010 чылга чедир Тыва Республиканың Алдан-Маадыр аттыг Национал музейинге баштай фонду килдизинге кадагалакчы кылдыр, оон музейниң эртем секретары кылдыр, оон директорнуң эртем талазы-биле оралакчызы кылдыр ажылдап чораан.

2012 чылда Моолдуң күрүне университединиң шажын шинчилел кафедразынга «Тэнгрианство и махаяна: история и взаимодействие» деп темалыг философия эртемнериниң доктору деп атты чедип алган.

2011 чылдан 2015 чылга чедир У. П. Бичелдей Тыва Республиканың Культурлуг салгалдың объектилерин (төөгүнүң болгаш культураның тураскаалдары) кадагалаар албан черин башкарып турган.

2015 чылдан амгы үеге чедир ТИГПИ-де ажылдап чоруур.

Хөй-ниитичи болгаш төре херээнге хамаарышкан ажыл-ижи

- 1995 чылдан 1998 чылга чедир Күрүне Думазының I-ги чыыжының депутадының дузалакчызы.

- 1996 чылдан 1998 чылга чедир — Россия Федерациязының Федералдыг Чыыжының Федерация Чөвүлелиниң кежигүнүнүң дузалакчызы.

- 1999 чылдан 2003 чылга чедир — Тыва Республикадан соңгуткан Күрүне Думазының III-ку шыыжының депутадының оралакчызы.

- 2006 чылдан 2010 чылга чедир — Дээди Хуралдың Төлээлекчилер палатазының депутады, Социалдыг политика комитединиң кежигүнү.

- Хөй чылдарда Кызыл хоорайның улусчу шүүгү черинге улусчу төлээ кылдыр, ооң соонда Россияның Дээди хуралынга Тывадан улусчу төлээ кылдыр ажылдап чораан.

Ульяна Бичелдей — «Единая Россия» деп намның кежигүнү.

1999 чылда Россия Федерациязының Президентизиниң чанында Россияның күрүне албан Академиязын «Государственное управление» деп эртемниг «государственно-церковные отношения» деп мергежилдиг дооскан.

Өг-бүлези

Ульяна Павловна филология эртемнериниң доктору РЭА академиги, Россия Федерацияның Күрүне Думазының үшкү чыыжының депутады, Тыва Республика Ордениниң эдилекчизи Каадыр-оол Алексеевич Бичелдейниң өөнүң ишти.

Ульяна Павловна ийи кайгамчык кыстарның авазы.

Шаңналдары, алдар ады

• Тыва Республиканың Культура яамызының хүндүлүг бижии
• Тыва Республиканың Дээди Хуралының Хоойлу үндүрер палатазының хүндүлүг бижии
• Тыва Республиканың Дээди Хуралының Төлээлекчилер палатазының хүндүлүг бижии
• Тываның болгаш Россияның каттышканындан база Кызыл хоорайның тургустунганындан бээр 100 чыл оюнга тураскааткан юбилейлиг медалы
• Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы.

Дөс

Бичелдей (Опей-оол) Ульяна Павловна // Библиографический указатель. Национальный музей им. Алдан-Маадыр Республики Тыва – 90 лет: история и современность (1929-2018 гг.) Кызыл, 2019. С. 123.

Ссылки

1. УЛЬЯНА ОПЕЙ-ООЛ: ТИБЕТ – МОЯ ЛЮБОВЬ, МОЯ БОЛЬ

2. Персоналии: Бичелдей (Опей-оол) Ульяна Павловна

3. Ульяна Бичелдей. Идеальная жена государственного мужа

4. Ученый Совет Национального музея Республики Тыва

5. Научные сотрудники ТИГПИ: Бичелдей (Опей-оол) Ульяна Павловна